རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཟློས་གར་ཁང་ཆེན་མོ།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཟློས་གར་ཁང་ཆེན་མོ་ནི་པེ་ཅིན་གྱི་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྲང་ཨན་ཁྲོམ་ཆེན་གྱི་འགྲམ་དུ་བསྐྲུན་ཡོད་ལ། དེ་ནི་ཀྲུང་གོའི་འཕང་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཕོ་བྲང་ཡིན།
ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་ཁབ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ནི་སྔ་མའི་ཀྲུང་གོའི་ལོ་རྒྱུས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་དང་ཀྲུང་གོའི་གསར་བརྗེའི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གཉིས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་དུ་བཙུགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ཞིག་ཡིན།
ཀྲུང་ཧྲན་བང་སོ།
ཀྲུང་ཧྲན་བང་སོ་ནི་ཅང་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ནན་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཙི་ཅིན་ཧྲན་རི་བོའི་ལྷོ་འདབས་སུ་བཏབ་ཡོད་ལ། དེ་ནི་ཀྲུང་གོའི་གསར་བརྗེའི་སྔོན་བྱོན་པ་སུན་ཀྲུང་ཧྲན་གྱི་བང་སོ་ཡིན།
གོང་མའི་ཕོ་བྲང་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
མིང་དང་ཆིང་རྒྱལ་རབས་གཉིས་ཀྱི་གོང་མའི་ཕོ་བྲང་གི་ཤུལ་དུ་ཡོད་པའི་གོང་མའི་ཕོ་བྲང་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡིན།
ཏུང་ཅིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
ཏུང་ཅིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ནི་འཛམ་གླིང་གི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གྲགས་ཅན་གྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན།
ཏུན་ཧོང་བྲག་ཕུག
ཏུན་ཧོང་བྲག་ཕུག་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་དུ་ཆེས་ཆེ་བའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་བང་མཛོད་ཅིག་ཡིན།
ཐཱ་ཇི་བང་སོ།
རྒྱ་གར་གྱི་ཨ་ག་ར་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་བང་སོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཐཱ་ཇི་བང་སོ་ཟེར། དེ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་མོ་ཝོར་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཛྙ་ཧན་གྱི་གཅེས་པའི་བཙུན་མོ་ལ་བསྐྲུན་པ་རེད།
ཐའེ་པེའི་གོང་མའི་ཕོ་བྲང་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
ཐའེ་པེའི་གོང་མའི་ཕོ་བྲང་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ནི་ཀྲུང་གོའི་སྣ་འཛོམས་རང་བཞིན་གྱི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ཞིག་ཡིན།
ཐེང་ཝང་ཀོ་སྡིངས་ཁང་།
ཐེང་ཝང་ཀོ་སྡིངས་ཁང་ཉིད་ཧུའུ་པེ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཧོང་ཧོ་ལོའུ་སྡིངས་ཁང་དང་། ཧུའུ་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཧོང་ཧོ་ལོའུ་སྡིངས་ཁང་དང་། ཧུའུ་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཡུའེ་དབྱང་ཕོའུ་སྡིངས་ཁང་དང་ལྷན་དུ“འབྲི་ཆུ་ལྷོའི་སྡིངས་ཁང་རྣམ་གསུམ”དུ་གྲགས། དེ་ཉིད་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཡུང་ཧུའེ་སྲིད་ལོ་བཞི་པར（སྤྱི་ལོ653）སྐྲུན་མགོ་བརྩམས་པ་དང་། ཐང་གི་གོང་མ་ཀའོ་ཙུའུ་ཡི་སྲས་ལི་ཡོན་དབྱིན་བྱ་བས་ཧུང་ཀྲོའུ་ཡི་སྤྱི་ཁྱབ་བྱེད་དུས་བསྐྲུན་པ་རེད་ལ། ལི་ཡོན་དབྱིན་ལ“ཐེང་ཝང”ཡང་ཟེར་བས་ཐེང་ཝང་ཀོ་སྡིངས་ཁང་ཅེས་མིང་བཏགས་པ་རེད། སྡིངས་ཁང་དེ་ཉམས་གསོ་ཐེངས་མ28བྱས་མྱོང་ཡོད་པ་རེད།
ཐེན་ཐན་མཆོད་ཁང་།
ཐེན་ཐན་མཆོད་ཁང་ནི་སྤྱི་ལོ1420ལོར་འདེབས་མགོ་བརྩམས་ཤིང་། དེའི་གཞི་མའི་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རིང་ལ་སྨི1700ཙམ་དང་ལྷོ་བྱང་གི་རིང་ལ་སྨི272བཟུང་ཡོད། ཕྱི་ན་ལྕགས་རི་རིམ་པ་གཉིས་ཡོད་པའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ནི་གྲུ་ཟུར་ཅན་ཡིན་ལ་བྱང་ཕྱོགས་ནི་སྒོར་སྒོར་ཡིན།
དུས་རབས་བར་མའི་ཨར་ལས་སྒྱུ་རྩལ།
དུས་རབས་བར་མ་ཟེར་བ་ནི་དུས་རབས5-15པའི་བར་གྱི་དུས་སྐབས་ལ་ཟེར། དུས་རབས་བར་མའི་རི་མོ་ནི་ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རི་མོ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཁྱད་ཆོས་ནི་འཇིག་རྟེན་མི་ཆོས་ཀྱི་མངོན་སུམ་ལ་རྩིས་མཐོང་མེད་པར་བསམ་བློ་འདུ་ཤེས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལྷ་ཆོས་མཚོན་རྒྱུར་དང་དོད་ཆེ་བ་རེད།
པུ་རེ་ཐན་ཆེན་མོའི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
སྤྱི་ལོ1753ལོར། པུ་རེ་ཐན（དབྱིན་ཇིའི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང）ཆེན་མོའི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གསར་འཛུགས་གནང་།
ཕ་བོང་གི་ཨར་སྐྲུན།
དབྱིན་ཇིའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་སོའར་ཚི་པོག་བདེ་ཐང་སྟེང་དུ་རྡོ་ཕ་བོང་གི་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་བཀོད་པ་ཞིག་བཞེངས་ཡོད།
ཕ་རི་སིའི་འཕགས་མའི་ལྷ་ཁང་།
ཕ་རི་སིའི་འཕགས་མའི་ལྷ་ཁང（Cathédrale Notre Dame de Paris）ནི་ཧྥན་རན་སིའི་གནམ་བདག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྷ་ཁང་སྐད་གྲགས་ཅན་ཡིན།
བསིལ་ཁང་།
རྒྱ་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཨར་སྐྲུན་གྱི་ལྡིང་ཁང་ཞིག་ཡིན། མང་ཤོས་སྐྱེད་ཚལ་དང་ལྷ་ཁང་། གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་ན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཡོད།
བྲག་ཕུག་སྒྱུ་རྩལ།
བྲག་ཕུག་ནི་རྡོའི་སྟེང་དུ་གཏོད་ཡོད་ལ། དེ་ལ་བྲག་ངོས་ཀྱི་དགོན་པ་སོགས་ཡོད། དེ་ནི་རྒྱ་གར་ལས་བྱུང་བ་ཡིན།
མཁར་གྲོང་ཆེན་མོ་སྒྱུ་རྩལ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
མཁར་གྲོང་ཆེན་མོ་སྒྱུ་རྩལ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ནི་ཨ་རིའི་སྒྱུ་རྩལ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པ་དང་། འཛམ་གླིང་གི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།
མའེ་ཅི་རི་མོའི་བྲག་ཕུག
རི་བོ་མའེ་ཅི་ཧྲན་བྲག་ཕུག་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཀན་སུའུ་ཞིན་ཆེན་གྱི་ཐེན་ཧྲའེ་ཡི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སྟོང་སྨི45འདས་པའི་ཆིན་ལིན་རི་རྒྱུད་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རི་བོ་མའེ་ཅི་ཧྲན་ཤར་ངོས་དང་ནུབ་ངོས་སུ་བཏབ་ཡོད།
ཝ་ཐི་གན་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
ཝ་ཐི་གན་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ནི་འཛམ་གླིང་ན་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན།
ཞི་ལིང་པར་ཁང་།
ཞི་ལིང་པར་ཁང་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཉེ་རབས་དང་དེང་རབས་ཀྱི་བརྐོས་རིས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་གྱི་རིག་གཞུང་ཚོགས་པ་སྐད་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན།
ཡུན་ཀང་བྲག་ཕུག
ཡུན་ཀང་བྲག་ཕུག་ནི་ཧྲན་ཞིའི་ཏ་ཐུག་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སྟོང་སྨི16རྒྱང་བའི་ཝུའུ་ཀྲོའུ་ཧྲན་རི་བོའི་འདབས་སུ་བཏབ་ཡོད་ལ། ཁ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་གཏབ་པའི་གནས་དེར་ཕུག་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་སྟོང་སྨི1ཙམ་ལ་བསྟར་མར་བཏབ་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་ཕུག་པ35དང་། ཀུན་དགའ་ར་བ1100ལྷག ལྷ་སྐུ་ཁྲི་ཚོ5.1བཅས་སོར་ལུས་སུ་ཉར་ཡོད། ཡུན་ཀང་བྲག་ཕུག་ནི་ཐོག་མར་ཝེ་རྒྱལ་རབས་བྱང་མའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་འདེབས་མགོ་བརྩམས་པ་དང་། དེ་ནས་ཐང་རྒྱལ་རབས་དང་། ལིའོ་རྒྱལ་རབས། ཅིན་རྒྱལ་རབས་བཅས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡང་མཐུད་དེ་བཏབ་པ་རེད། མིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡུན་ཀང་བྲག་ཕུག་ཞེས་གྲགས།
རྒྱལ་ཁབ་ཨེའར་མེ་ཐ་ཧྲི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
ཨུ་རུ་སུའི་སྒྱུ་རྩལ་དང་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ཆེ་ཤོས་དང་། འཛམ་གླིང་གི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་འདི་ཉིད་སྤྱི་ལོ1764ལོར་ཨུ་རུ་སུའི་རྒྱལ་མོ་ཡེ་ཁ་ཅེ་ལིན་ན་སྐུ་རབས་གཉིས་པའི་ཕོ་བྲང་གི་ནང་རྫོང་རྨང་གཞི་བྱས་ཏེ་བཏབ་པ་དང་། སྤྱི་ལོ922ལོར་རྒྱལ་ཁབ་དགུན་གྱི་ཕོ་བྲང་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གཉིས་གཞི་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཨེའར་མེ་ཐ་ཧྲི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ཞེས་སུ་བསྒྱུར་བ་རེད།
རྟ་བབས།
རྟ་བབས་ལ་རྒྱ་སྐད་དུ“ཕའེ་ཧྥང”ཞེས་ཟེར་བ་དང་། ཀྲུང་གོའི་གནའ་རབས་ཀྱི་རྟགས་མཚན་རང་བཞིན་ཅན་དང་དྲན་རྟེན་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཨར་སྐྲུན་ཆུང་གྲས་ཤིག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཕོ་བྲང་སོགས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་སླེབས་དུས་རྟ་ལས་བབས་ས་ཡིན་པས་བོད་སྐད་དུ་རྟ་བབས་ཞེས་ཟེར།
རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ནི་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་དུmuseumཞེས་པ་སྟེ་མུ་སི་ལྷ་ཁང་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། མུ་སི་ལྷ་ཁང་ནི་སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་དུས་རབས3པའི་ནང་དུ་ཐོ་ལེ་སྨི་རྒྱལ་རབས་ཀྱིས་ཡ་ལེ་ཧྲི་ཏོ་ཏེ་སློབ་གླིང་དུ་ཉར་བའི་རིན་པོ་ཆེའི་འཇོག་གནས་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གི་ཐོག་མ་ཡིན།
ལུང་མོན་བྲག་ཕུག
བྲག་ཕུག་དེ་ཐོག་མར་འདེབས་པའི་སྐབས་སུ་ལྷ་སྐུ་རྣམས་ཀྱི་བཟོ་བཀོད་སྒེག་ཉམས་ལྡན་པ་དང་། སྟོན་པའི་ན་བཟའ་མང་ཆེ་བར་གཉེར་རིས་མང་ལ། ཀུན་དགའ་ར་བ་སོགས་གཟི་དཔལ་བཀྲ་ལ་རྣམ་པ་མང་པོར་བཞེངས་ཡོད།
ལོའུ་ཝར་ཕོ་བྲང་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
ལོའུ་ཝར་ཕོ་བྲང་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ནི་སྤྱི་ལོ1190-1203ལོར་བཏབ་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཕ་རི་སིའི་སེ་ན་ཆུ་བོའི་འགྲམ་དུ་ཡོད་ལ། སྔོན་མར་ཧྥ་རན་སིའི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཡིན་པ་ཧྥ་རན་སིའི་གསར་བརྗེའི་རྗེས་ཀྱི་སྤྱི་ལོ1793ལོའི་ཟླ7པའི་ཚེས27ཉིན་ལ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་པོས་བཀའ་ལུང་བསྒྲགས་ནས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱལ་ཁབ་སྒྱུ་རྩལ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་དུ་བཙུགས་པ་ཡིན།
ས་ཁང་ཆེན་མོ།
ས་ཁང་ཆེན་མོ་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཧྥུའུ་ཅན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ནུབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཁུ་ཅཱ་ཚོ་བར་དར་བའི་སྒོར་དབྱིབས་ཅན་གྱི་ཐོག་ཁང་ཞིག་ཡིན།
སནྡ་པེ་ཏི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ།
སནྡ་པེ་ཏི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོར་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཛད་ཆོས་ཁྱད་འཕགས་འབོར་ཆེན་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་དང་། དེ་དག་ལས་སྨི་ཁའེ་ལང་ཅི་ལུའི་མཛད་པའི་འདྲ་འབག《ཡེ་ཤུ་ལ་མྱ་ངན་ཞུ་བ》ཞེས་པ་དང་། པཱ་རོ་ཁོའི་ལུགས་ཀྱི་འདྲ་འབག་མཁས་ཆེན G.L.པའེ་ནེ་ནེ་ཡི་ལི་མའི་གདུགས་ནི་སྐད་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ཡིན། སནྡ་པེ་ཏི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་ཨར་སྐྲུན་གྱི་ཚོགས་ནི་སྒྱུ་རྩལ་པ་དང་བཟོ་སྐྲུན་པ། ངལ་རྩོལ་པ་མང་པོའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྙིང་བཅུད་ཡིན།
སིན་ནེ་གླུ་དབྱངས་ཟློས་གར་ཁང་།
མཚོ་ཁྲས་གཤོག་རྩལ་ངོམ་པའམ་གཡོར་གྲུ་འཇུག་ངོགས་སུ་བབས་པ་ལྟ་བུའི་ཞི་ཉི་གླུ་དབྱངས་ཟློས་གར་ཁང་ནི་ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡའི་ཞི་ཉི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཚོ་ངོགས་སུ་བསྐྲུན་ཡོད་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མཚོན་རྟགས་ཡིན།
ཨ་རིའི་རང་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་།
ཨ་རིའི་རང་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་རང་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་ལ། ཨ་རིའི་རང་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་དང་སློབ་གསོའི་ལྟེ་གནས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན།
| བཟོ་སྐྲུན། བརྡ་འགྲེལ 281 ཡོད། |