གླིང་བུ།
གླིང་བུ་ལ་དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས་ལས། སྦུ་གུའི་རྣམ་པ་ཅན་སྟེང་ན་བུ་ག་དྲུག་ཡོད་པའི་འབུད་རྒྱུའི་རོལ་མོ་ཞིག་གི་མིང་སྟེ། དེ་སྨྱུག་མས་བཟོས་པ་མང་ཤོས་ཡིན། ཞེས་གསུངས།
ཐོ་རིས།
ཐིག་རྩ་ཐོ་རིས་དང་སྤྱི་དབྱིབས་བྱེ་བྲག་གི་དབྱིབས་སོགས་ནི་གཙོ་ཕལ་ཞིག་གིས་གྲོགས་རམ་དང་གོ་རིམ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་སྤྱི་དབྱིབས་དང་ཁོག་དབྱིབས་ཀུན་ལ་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་སོ་སོའི་སྤྱི་དབྱིབས་ནས་འབྲི་དགོས།
པ་ཏྲ།
རྩ་བའི་རྨང་གཞི་ནི་པ་ཏྲ་རིགས་བརྒྱད་ཀྱི་སྙིང་བོ་གན་ལོག་གཟུགས་ཀྱི་པ་ཏྲ་སྟེ་སེང་སྣ་པ་ཏྲ་ཁུག་སོ་རིམ་པ་གསུམ་ཅན་དང་།དེ་ནས་རི་མོ་འབྲི་བ་ལ་རྨང་གཞི་པ་ཏྲ་སྟེ་ཕྱི་དབྱིབས་ཟུར་གསུམ་སོགས་གང་འདོད་ཅིག་བཞག་ནས།པ་ཏྲ་ཕྱི་དབྱིབས་སྐོར་ཞིང་འབྲི་ཞེས་པ་ལྟར་རོ།།
རི་མོ།
དེང་རབས་རི་མོ་མཁས་ཅན་དག་གིས་ཀྱང་རི་མོའི་ཚན་རིག་ནི་ཐོག་མ་ཐོ་རིས་ནས་འགོ་རྩོམ་དགོས་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ།དེ་ཡང་རི་མོ་འབྲི་ཡུལ་ཆེས་མཐོ་ས་དང་ཆེས་དམའ་བའི་ས་ཐོ་རིས་དང་།གཡས་གཡོན་དང་དབུས་སོགས་ཐོ་རིས་བཞག་སྟངས་འདྲ་མིན་གང་འདྲ་དགོས་པ་རི་མོ་གང་དེའི་ཁྱད་ཆོས་དང་བསྟུན་ནས་དཔྱད་ཅིང་ཐོ་རིས་ཤིག་གི་བར་ཐག་དེས་ཕྱི་དབྱིབས་འབྲི་ཡུལ་གཏན་འཁེལ་བྱ་བའོ།།
སྨན་རྙིང་བྲིས་རྒྱུན།
སྤྱིར་སྨན་རྙིང་གི་ཐིག་ཚད་ཀྱི་སྟེང་ནས་སྒར་ལུགས་དང་སྨན་གསར་རིམ་བཞིན་སོར་དོ་དོར་འཕེལ་བ་ཡིན།
ལྷ་སྐུའི་ཆག་ཚད།
སངས་རྒྱས་གྱི་སྐུ་གཟུགས་ཆག་ཚད་ཇི་ལྟར་འབྲི་ཚུལ། དེ་བཞིན་སྒྲོལ་མ་དང་ཁྲོ་བོའི་ཆག་ཚད་ཇི་ལྟར་འབྲི་ཚུལ།ཚངས་ཐིག་བཅས་སོ།།
ཡུལ་ལྗོངས་བཀོད་པའི་རི་མོ།
ཡུལ་ལྗོངས་བཀོད་པའི་རི་མོ་ནི་རྩ་བའི་སྟེང་ནས་རི་ཆུ་ནགས་གསུམ་སོགས་གཙོ་བྱས་པའི་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་འབྲི་བ་ཡིན་པས། དེ་དག་གི་ནང་ནས་འགའ་ཤས་ཞིག་འདོར་བཀོད་པ་ཡིན།
ལྷ་སྐུའི་རྒྱན་ཆས།
ལྷ་སྐུའི་རྒྱན་རྣམས་རྨང་གཞི་རྩ་བ་བཞིའི་ལྷ་ཡི་རྒྱན་བཀོད་ལྟར་བྲིས་ན།ཞི་ཁྲོའི་རྒྱན་བཀོད་ཐམས་ཅད་འདུས་ཡོད་དེ་དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་ཁྲི་རྒྱབ་དྲུག་འགྱོགས་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་ཆེ་བ་དྲུག་གིས་བརྒྱན་པ་ལྟ་བུའོ།།
སྤྱི་ཐིག
ཚངས་ཐིག་དང་ཆུ་ཐིག་བཏབ་རྗེས་སྐྲ་མཚམས་ནས་ཞལ་ཉིད་ཞལ་གང་དང་།དེ་ནས་མགྲིན་པར་སོར་གསུམ་དང་།ཐུགས་ཀར་ཞལ་གང་དང་།ལྟེ་བར་ཞལ་གང་དང་།སྐེད་པར་སོར་གསུམ་དང་།གསང་གནས་སོར་དགུ་དང་།བྱིན་པར་སོར་བཞི་དང་།པུས་མོར་སོར་བཞི་དང་།ཟླ་གདན་ལ་སོར་བཞི་དང་།པད་གདན་ལ་ཞལ་གང་བཅས་འཕྲེད་ཐིག་དང་།ཚངས་ཐིག་གཡས་སུ་མཆན་རྩེར་སོར་དྲུག་དང་ །གྲུ་ཁུག་དང་རྐང་རྩེར་ཞལ་གང་དང་།ལག་ངར་འགྲིབ་པའི་དབང་གིས་སོར་དྲུག་དང་།ལག་མཐིལ་དང་པུས་མོར་སོར་དྲུག་དང་།གཡོན་ཕྱོགས་འགྱིང་སྟབས་སོར་དྲུག་དང་།དཔུང་པའི་ཕྱི་རིས་ལ་ཞལ་གང་དང་།པུས་མོའི་ཕྱི་རིས་ལ་སོར་དྲུག་བཅས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་སྒྲོལ་མ།ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོ་སོགས་ཀྱི་སྤྱིའི་འབྲི་ཚུལ་ཡིན།།
བྲིས་སྐུའི་ཆ་ཚད།
སྐུ་ཉམས་འབྲི་ཚུལ་གྱི་ཐིག་རྩ་འདི་དག་ནི་ལས་དང་པོ་བ་དག་གི་ཐོག་མའི་སྦྱངས་བྱ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་མཉམ་མེད་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་བྱང་ཆུབ་པར་འབྲི་ཤེས་པ་བྱུང་ན་བསྐལ་བཟང་གི་སངས་རྒྱས་སྟོང་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་མཐའ་དག་གི་སྐུ་བརྙན་ཚད་དང་ལྡན་པ་འབྲི་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་བླ་རྒྱུད་དང་གཞི་བདག་སོགས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུའི་ཆ་ཚད་ཀྱང་གཚོ་བོའི་སྐུ་འབྲི་ཤེས་པར་གྱུར་ན་ནི་གཞན་དག་འབྲི་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །
ཞལ་ཐིག
ལྷ་བྲིས་ནི་དངོས་བྲིས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ནས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་ལའང་བོན་ཆོས་དང་ནང་བསྟན་གཉིས་ཀྱི་ནང་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལྷ་བྲིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིང་བོ་ཞིག་ཡོད། བོད་ཀྱི་ལྷ་རིས་སྒྱུ་རྩལ་ནི་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཚབ་མཚོན་རང་བཞིན་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་ཡིན།
ལྷ་རིས་ཀྱི་རྒྱན།
དེ་ཡང་ཤ་ཚུགས་བྲིས་རྗེས་རི་མོའི་མ་ཡི་ཆེ་ཆུང་དང་རྒྱན་རིས་འབྲི་སའི་ཡུལ་གཏན་འཁེལ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་རྗེས་རི་མོའི་བུ་ཡི་བར་ཐག་སོགས་ལ་གཟབ་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་བརྒྱད་དང་གོས་ཆས་འབྲི་དགོས།
རི་མོ་འབྲི་སྟངས།
སྤྱིར་རི་མོའི་ཡུལ་བཀོལ་དང་སྲོག་ཆགས་ཚངས་ཐིག་སོགས་རི་མོ་གང་འདྲ་ཞིག་འབྲི་ནའང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་ཐོ་རིས་དང་། ཐིག་རྩ། ཆག་ཚད་སོགས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐིག་རིས་གདབས་ཚུལ་སོགས་ལེགས་པོར་ཤེས་རྒྱུ་ནི་རི་མོའམ་ལྷ་རིས་འབྲི་བའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་ཡིན་པས། རི་མོ་འབྲི་བ་པོ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་རྨང་གཞིའི་ཤེས་བྱ་འདི་དག་ཡིད་ལ་ངེས་པར་བྱ་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེའོ། །
འབྱུང་ཁམས་འབྲི་ཚུལ།
སྤྱིར་འཛམ་གླིང་ས་ཡི་ཆགས་ཚུལ་ལ་གནམ་འཁོར་ལོ་རྩིབ་བརྒྱད་དང་ས་པདྨ་འདབ་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱིབས་ཡིན་ཡང་། བྱེ་བྲག་ས་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གྲུ་བཞི་ཡིན་ལ་ཐང་གའང་གྲུ་བཞི་སྟེ། ནང་གི་གནམ་རི་རླུང་ཡང་སར་བྱས་པས་རང་འགྲིག་ཏུ་སོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་རི་ཆུ་ནག་གསུམ་དང་། རྩྭ་རྩི་ཤིང་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐང་གའི་སྟེང་དུ་འབྲི་བ་ལ་ཐང་ག་གང་དེའི་ཁྱད་ཆོས་གཞིར་བཟུང་ནས་འབྲི་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེའོ། །
ཀྲོན་བརྐོས།
དེ་ནི་ཡིག་གཟུགས་དང་བརྐོས་རིས་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་རག་གམ་རྡོ་བའི་སྟེང་དུ་བཟོ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་ཡིན།
ཁྲང་ཞིན་ཕོ་བྲང་གི་སྒྲོན་མེ།
ཞི་ཧན་ཁྲང་ཞིན་ཕོ་བྲང་གི་སྒྲོན་མེ་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཧན་རྒྱལ་རབས་སྐབས་ཀྱི་ཟངས་ཆས་ཤིག་ཡིན་ལ། སྤྱི་ལོ1968ལོར་ཧུ་པེ་ཞིང་ཆེན་མན་ཁྲེང་རྫོང་གི་ཀྲུང་ཧྲན་ཅིན་ཝང་གི་ཆུང་མ་ཏོའུ་ཝན་གྱི་བང་སོའི་ཁྲོད་ནས་བྱུང་།
བྲག་རིས།
བྲག་རིས་ལ་གཡའ་རིས་སམ་བྲག་བརྐོས་ཀྱང་ཟེར་བ་དང་། རྡོ་ཆས་དང་ལྕགས་ཆས་སམ་ཚོན་མདོག་གིས་བྲག་ངོས་སུ་བརྐོས་པའམ་བྱུགས་པའི་བརྙན་རིས་ལ་གོ
མི་དམངས་དཔའ་བོའི་དྲན་རྟེན་རྡོ་རིང་སྟེང་གི་ཕྱེད་འབག
འབུར་བརྐོས་གཡང་ཊི་དཀར་པོ་ཆེན་པོ་བཅུ་བོ་དེ་མི་དམངས་དཔའ་བོའི་དྲན་རྟེན་རྡོ་རིང་གི་ཕྱོགས་བཞིར་ཕྲ་རྒྱན་ཞིག་གི་ཚུལ་གྱིས་འབུར་དུ་བརྐོས་ཡོད།
འདྲ་འབག
འདྲ་འབག་ནི་བརྐོ་བ་དང་ལུག་པ་དང་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་ཐབས་ཀྱིས་བཞེངས་པའི་གདོས་བཅས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་ལ་ཟེར། འདྲ་འབག་ལ་སྤྱིར་བཏང་རིལ་འབག་དང་ཕྱེད་འབག་རིགས་གཉིས་ཡོད། རིལ་འབག་ནི་སྐུ་འདྲའི་ངོས་གཞི་ཧྲིལ་པོ་བཞེངས་པའི་འདྲ་འབག་ཡིན་པ་དང་། ཕྱེད་འབག་ནི་གཞི་མའི་སྟེང་དུ་ངོས་གཞི་ཕྱེད་ཙམ་བཞེངས་བའི་འདྲ་འབག་ཡིན། འདྲ་འབག་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ཡུལ་བཅས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་དང་། མཐོང་བཅས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ལམ་རེག་བཅས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཡང་ཟེར།
རྟ་འོག་ཁུག་རྟ།
རྟ་འོག་ཁུག་རྟ་ནི་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཝུའུ་ཝེ（ལང་ཀྲུ）ས་ཁུལ་གྱི་ཧན་རྒྱལ་རབས་ཤར་མའི་བང་སོ་རུ་ཐོན་པའི་ལོ་བཟོས་ལག་ཤེས་བཟོས་རྫས་ཤིག་ཡིན།
འབུར་བཟོ་སྒྱུ་རྩལ།
འབུར་བཟོ་སྒྱུ་རྩལ་ནི་བརྐོས་རིས་ཀྱི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ལ། དེ་བརྐོ་མཁན་གྱིས་ངོས་ལེབ་སྟེང་དུ་བཟོ་འདོད་པའི་རི་མོའི་རྣམ་པ་དེ་འབུར་བརྐོ་བྱས་ཏེ་སྣང་བརྙན་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ངོས་ལེབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ལས་བརྒལ་ནས་འབུར་བཟོ་བྱས་པ་ལ་ཟེར།
ཐང་གི་སུམ་ཚོན།
ཐང་གི་སུམ་ཚོན་ནི་རྒྱ་རིགས་ཀྱི་གནའ་བོའི་རྫ་མ་བསྲེགས་ནས་བཟོས་པའི་བཟོ་རྩལ་གྱི་གཅེས་ནོར་ཞིག་ཡིན།
དཀར་ཡོལ།
དཀར་ཡོལ་ནི་དཀར་རྩིའམ་ས་དཀར་རྒྱུ་ཆ་བྱས་ཏེ་རྫས་སྦྱོར་བ་དང་། སོན་བཟོ་བ། སྐེམ་པ། སྲེག་པ་སོགས་ཀྱི་བཟོ་ཐབས་ལས་རིམ་བརྒྱུད་དེ་བཟོས་པའི་ཉེར་སྤྱད་ལ་ཟེར་བ་དང་། དེ་ལ་རྒྱུ་གཞི་ཞིབ་ཅིང་སྲ་བ་དང་། ཕྱོ་ངོས་བཀྲག་མདངས་ལྡན་པ། ཆུ་སིམ་པའི་ཤས་ཆུང་བའམ་ཆུ་མི་སིམ་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ཡོད།
ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ།
ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ནི་ལག་པའི་ངལ་རྩོལ་ལ་བརྟེན་ནས་བཟོས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ཉམས་འགྱུར་ལྡན་པའི་བཟོ་རྩལ་མཛེས་རྩལ་ཞིག་ཡིན།
སྒྱུ་རྩལ་མཛད་ཆོས་ཀྱི་རྩོད་འཚོང་།
སྒྱུ་རྩལ་མཛད་ཆོས་རྩོད་འཚོང་ནི་སྒྱུ་རྩལ་མཛད་ཆོས་དེ་འགྲན་ཉོ་བྱས་ནས། རིན་གོང་མཐོན་པོ་སྟེར་མཁན་དེར་འཚོང་བའི་ཉོ་འཚོང་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན།
ཅོ་ནེའི་དཔར་ཁང་།
དུས་རབས16པར་ཅོ་ནེའི་དགོན་ཆེན་དུ་དཔར་ཁང་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་ནང་བསྟན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཁྲི་མ་འབུམ་བརྐོས་ཤིང་དཔར་ཏེ་སྐབས་དེའི་མདོ་སྨད་ཀྱི་དཔར་བརྐོ་དང་དཔེ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ཀྱི་ལྟེ་བ་དང་རིག་གནས་དར་སྤེལ་གྱི་ལྟེ་བ་རུ་གྱུར།
བླ་བྲང་དཔར་ཁང་།
བླ་བྲང་དགོན་པའི་དཔར་ཁང་ནི་སྤྱི་ལོ1761ལོར་ཀུན་མཁྱེན་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་དཀོན་མཆོག་འཇིགས་མེད་དབང་པོས་བཞེངས་པ་ཡིན། དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་དུས་མཇུག་ཏུ་དཔར་ཁང་གི་གཞི་ཁྱོན་ཅུང་ཆེན་པོར་ཆགས་པ་དང་། དཔར་བརྐོ་དང་པར་སྐྲུན་གྱི་ལས་རིགས་ཆ་ཚང་ཡང་ཆགས། འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱིས་དཔར་བརྐོའི་ལས་ཀ་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ལོ1958ལོའི་བར་དུ་དཔར་ཤིང་ཁྲི7ལྷག་ཡོད།
ར་རྒྱ་དགོན་པའི་དཔར་ཁང་།
ར་རྒྱ་དགོན་པའི་དཔར་ཁང་ནི་སྤྱི་ལོ1811ལོར་ཤིང་བཟའ་བློ་བཟང་དར་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ཉིད་ཀྱིས་བཞེངས་པ་ཡིན། བཀའ་བསྟན་སྡེ་དགེའི་དཔར་མ་གཞིར་བཟུང་སྟེ་དགོན་པ་ཕྱི་ནང་གི་ཡིག་གཟུགས་ལ་མཁས་པ75དང། ཞུ་དག་པ10གདན་དྲངས་ཏེ། བཀའ་བསྟན་གསེར་བྲིས་མ་བཞེངས།
ལྷ་སའི་ཞོལ་དཔར་ཁང་གསར་པ།
ལྷ་སའི་ཞོལ་དཔར་ཁང་གསར་པ་ནི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བའི་སྐུ་རིང་དུ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ཞོལ་གྱི་ཤར་ངོས་སུ་བཞེངས་ཤིང་མཚན་ལ་དགའ་ལྡན་ཕུན་ཚོགས་གླིང་གསོལ། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་དཔར་ཁང་འདིར་ཡང་བསྐྱར་ཞིག་གསོ་བྱས་མྱོང་།
སྐུ་འབུམ་དགོན་པའི་དཔར་ཁང་།
སྐུ་འབུམ་དགོན་པའི་དཔར་ཁང་ནི་ཡེ་ཤེས་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་སྤྱི་ལོ1827ལོར་བཞེངས། དེའི་རྗེས་སུ་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་འཕེལ་རྒྱས་སོང་ནས་དཔར་བརྐོ་ཁང་དང་དཔར་ཁང་། དཔར་ཤིང་ཁང་། ཤོག་ཉར་ཁང་། དཔར་ཤིང་བཀྲུ་ས།དཔེ་ཁང་བཅས་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་ཆགས། སྐུ་འབུམ་དགོན་པའི་དཔར་ཤིང་ནི་མཁྲེག་ཅིང་ཞིབ་པའི་ཤིང་སྟག་པར་ལས་སྣོན་བྱས་ཏེ་བྱུང་པ་དང་དཔར་ཤིང་གི་དབྱིབས་ཡུལ་གཞན་དག་དང་འདྲ།
| སྒྱུ་རྩལ། བརྡ་འགྲེལ 1711 ཡོད། |