ཀུའེ་ཀྲོའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་མིང་བསྡུས་ན་ཆན་ནམ་ཀུའེ་ཞེས་འབོད་པ་ཡིན་ལ། ཀྲུང་གོའི་ལྷོ་ནུབ་ས་ཁུལ་གྱི་ཤར་ལྷོའི་རྒྱུད་དུ་ཡོད་ཅིང་། ཞིང་ཆེན་གྱི་ལྟེ་གནས་ནི་ཀུའེ་དབྱང་ཡིན། དེ་ཡང་ཤར་ཕྱོགས་ནི་ཧུའུ་ནན་ཞིང་ཆེན་དང་ཐག་ཉེ་བ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ནི་ཀོང་ཞི་ཞིང་ཆེན་དང་ཐག་ཉེ་བ་ཡིན། ཡང་ནུབ་ཕྱོགས་ནི་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་དང་འབྲེལ་ཡོད་པ་དང་། བྱང་ཕྱོགས་སུ་སི་ཁྲོན་དང་ཁྲུང་ཆིང་གཉིས་ལ་འབྲེལ་ཡོད། གཞན་ས་ཁུལ་རིམ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་དང་མི་རིགས་གྲངས་ཉུང་གི་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གསུམ། རྫོང་རིམ་པའི་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཐད་གཏོགས་ལས་ཁོངས་གཉིས་བཅས་ཡོད་པ་ཡིན།
ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་བསྡུས་མིང་ལ་ཀན་དང་ཡང་ན་ལུང་ཟེར་ཞིང་། ཀྲུང་གོའི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གི་གྲས་ཤིག་ཡིན། རྨ་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་དུ་ཆགས་པ་དང་། ཀན་སུའུ་ནི་ཀན་ཀྲོའུ་དང་སུའུ་ཀྲོའུ་གཉིས་ཀྱི་ཡི་གེ་སྔ་མ་གཉིས་ལས་གྲུབ་ཅིང་། ཡང་ཞིང་ཆེན་གྱི་ས་ཁོངས་ཀྱི་མང་ཆེ་བ་ནི་ལུང་ཧྲན་གྱི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པ་དང་། ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་གནས་འདིར་ལུང་ཡིའུ་ཏའོ་བཙུགས་མྱོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུང་ཞེས་ཀྱང་ཟེར། ཀན་སུའུ་ནི་བྱང་གི་འཕྲེད་ཐིག32°31′-42°57′དང་ཤར་གྱི་གཞུང་ཐིག92°13′-108°46′དང་། རྨ་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་དུ་ཆགས་ཤིང་། ས་སེར་མཐོ་སྒང་དང་། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་།
ཉིང་ཞ་ཧུའེ་རིགས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མིང་བསྡུས་ན་ཉིང་ཞེས་འབོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཀྲུང་གོའི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྔའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་ཞིང་། ཀྲུང་གོའི་ནུབ་རྒྱུད་ཀྱི་རྨ་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་དེ། ཤར་ཕྱོགས་ནས་ཧྲའན་ཞི་ཞིང་ཆེན་ལ་ཐག་ཉེ་བ་དང་། ནུབ་རྒྱུད་དང་བྱང་རྒྱུད་དུ་ནང་སོག་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་འབྲེལ་ནས་ཡོད། ཡང་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་དང་འབྲེལ་ནས་ཡོད་ལ། ལྷོ་བྱང་གི་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ456 ཡོད་པ་དང་། ཤར་ནུབ་ཀྱི་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ250
ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ཅིག་ཡིན་ལ། ཀྲུང་གོའི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་གྱི་ལྟེ་གནས་ནི་ཁུན་མིང་གྲོང་ཁྱེར་ཡིན། ཡང་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མིང་བསྡུས་ན་ཏེན་ནམ་ཡུན་ཞེས་འབོད་པ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་འབྱུང་ཁུངས་གཙོ་བོའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན། ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྟོང་སྨི་གྲུ་བཞི་མ390000ལྷག་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི4.11% ཡིན་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་སོ་སོའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལས་ཨང་བརྒྱད་པར་བགྲངས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་ཞིང་ཆེན་དེའི་སྤྱིའི་མི་གྲངས་ནི45960000ཡིན་ལ།
བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནི་ཀྲུང་གོའི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ལྷོ་ནུབ་རྒྱུད་དུ་ཡོད་པ་དང་། བྱང་གི་འཕྲེད་ཐིག 26°50′—36°53′དང་ཤར་གྱི་གཞུང་ཐིག78°25′—99°06′གི་བར་དུ་གནས་ཤིང་། བྱང་ཕྱོགས་ནི་ཞིན་ཅང་ཡུ་གུར་རིགས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལ་ཐག་ཉེ་བ་དང་། ཤར་ཕྱོགས་ནི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དང་འབྲེལ་ནས་ཡོད། ཡང་བྱང་ཤར་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་དང་། ལྷོ་ཤར་ནི་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་དང་འབྲེལ་ནས་ཡོད་ཅིང་། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འབར་མ་དང་རྒྱ་གར། འབྲུག་ཡུལ བལ་བོ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་དག་དང་ཐག་ཉེ་བ་ཡིན་ལ།
ལིའོ་ཉིང་ཞིང་ཆེན་གྱི་བསྡུས་མིང་ལ་ལུའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཡིན་ལ། ས་ཁུལ་རིམ་པའི་གྲོང་ཁྱེར14དང་། ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཕལ་བ2ཡོད་པ་ཡིན། དེ་ནི་ཀྲུང་གོའི་བྱང་ཤར་ས་ཆའི་ལྷོ་རྒྱུད་དུ་ཡོད་དེ། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཧོང་ཧའེ་དང་པོ་ཧའེ་གཉིས་ལ་སྦྲེལ་ཡོད་ཅིང་། ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཁྲའོ་ཞན་གྱི་གཙང་བོ་ཞིག་གིས་བཅད་ཡོད། ཡང་ཉི་ཧོང་དང་ཁོ་རེ་ཡའི་རྒྱ་མཚོར་ཐུག་ཡོད་པས། བྱང་ཤར་ས་ཆའི་མཚོ་འགྲམ་རྒྱུད་དུ་གནས་པའི་ཞིང་ཆེན་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 辽宁省 ཕྱི་ཡིག་གི་མིང་། Liaoning Province མིང་གཞན། ལིའོ་ཉིང་། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལུའུ་ཨེར།
སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མིང་བསྡུས་ན་ཁྲོན་དང་ཧྲུའུ་ཞེས་འབོད་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་གྱི་ལྟེ་གནས་ནི་ཁྲེང་ཏུའུ་ཡིན་ལ། ཀྲུང་གོའི་སྐམ་ས་ཆེན་པོའི་ལྷོ་ནུབ་ཏུ་ཡོད་ཅིང་། ས་གཤིན་ཐོན་ལེགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཞེས་པའི་གྲགས་པ་རྒྱས་ཡོད་པ་ནི། ཀྲུང་གོའི་ནུབ་རྒྱུད་ཀྱི་སྒོ་མོ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང་དོམ་གྱི་ཕ་ས་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན། དེ་ཡང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ནི་དེང་གི་ཁྲུང་ཆིང་དང་ཀུའེ་ཀྲོའུ། ཡུན་ནན། བོད་ལྗོངས། མཚོ་སྔོན། ཀན་སུའུ། ཧྲའན་ཞི(陕西)བཅས་ལ་འབྲེལ་ཡོད། ཡང་ཤར་རྒྱུད་ནི་ཁྲོན་ཏུང་ཞེང་ལིང་གྲོག་རོང་དང་ཁྲོན་ཀྲུང་དེའུ་འབུར་གཉིས་ཡིན་པ་དང་། དབུས་རྒྱུད་ནི་ཁྲེང་ཏུའུ་བདེ་ཐང་ཡིན་ལ། ནུབ་རྒྱུད་ནི་ཁྲོན་ཞི་མཐོ་སྒང་ཡིན།
ཅི་ལིན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བསྡུས་མིང་ལ་ཅི་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། ཞིང་ཆེན་གྱི་ལྟེ་གནས་ནི་ཀྲང་ཁྲུན་གྲོང་ཁྱེར་ཡིན། དེ་ནི་ཤར་གྱི་གཞུང་ཐིག་ཏུའུ122º —131º གནས་ཤིང་། བྱང་གི་གཞུང་ཐིག་ཏུའུ41º—46º བར་དུ་གནས་པ་ཡིན། ཡང་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི2% ཟིན་ཡོད་ཅིང་། ཀྲུང་གོའི་བྱང་ཤར་དབུས་རྒྱུད་དུ་ཡོད་པ་དང་། ཉི་ཧོང་དང་ཨུ་རུ་སུ། ཁྲའོ་ཞན། ཁོ་རེ་ཡ། སོག་པོ་སོགས་དང་ཀྲུང་གོའི་བྱང་ཤར་གྱི་ལྟེ་གནས་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཧེ་ལུང་ཅང་དང་བྲེལ་ཡོད་པ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ལིའུ་ཉིང་ཞིང་ཆེན་དང་སྦྲེལ་ཡོད་ལ།
ཅང་ཞི་ཞིང་ཆེན་ནི་ཀྲོང་གོའི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་ཡིན་པ་དང་། མིང་བསྡུས་ན་ཀན་ཞེས་འབོད་པ་ཡིན་ལ། མིང་གཞན་ལ་ཀན་ཕོ་ས་གཞི་ཟེར་ཞིང་། དེ་ནི་ཅང་ནན་གྱི་ཉ་འབྲས་ཀྱི་ཕ་སའང་ཡིན། ཅང་ཞི་ཞིང་ཆེན་ནི་བྱང་གི་འཕྲེད་ཐིག24°29′14″—30°04′41″དང་ཤར་གྱི་གཞུང་ཐིག113°34′36″—118°28′58″ཀྱི་བར་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཀྲེ་ཅང་དང་ཧྥུ་ཅན་ཞིང་ཆེན་གཉིས་དང་སྦྲེལ་ཡོད་ལ། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཧུའུ་ནན་ཞིང་ཆེན་དང་སྦྲེལ་ཡོད། ཡང་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཧུའུ་པེ་དང་ཨན་ཧུའེ་ཞིང་ཆེན་དང་སྦྲེལ་ཡོད། གཞན་ཅང་ཞི་ཞིང་ཆེན་གྱི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ166900
ཐེན་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བསྡུས་མིང་ལ་ཅིན་ཞེས་འབོད་པ་ཡིན་ལ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐད་གཏོགས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་ཁབ་ལྟེ་གནས། ཀྲུང་གོའི་བྱང་ཕྱོགས་དཔལ་འབྱོར་ལྟེ་གནས། པོ་ཧའེ་ཡི་མཐའ་འཁོར་ས་ཁུལ་དཔལ་འབྱོར་ལྟེ་གནས། ཀྲུང་གོའི་བྱང་ཕྱོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཁའ་འགྲུལ་ལྟེ་གནས། ཀྲུང་གོའི་བྱང་ཕྱོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དངོས་སྐྱེལ་ལྟེ་གནས་བཅས་ཡིན། གཞན་ཐེན་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་ནི་ཧྭ་བྱང་བདེ་ཐང་གི་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ལག་གི་སར་ཡོད་དེ། ཤར་ཕྱོགས་ནས་པོ་ཧའེ་དང་ཐག་ཉེ་བ་དང་བྱང་ཕྱོགས་ནས་ཡན་ཧྲན་དང་ཐག་ཉེ་བ་ཡིན།
ཀོང་ཞི་ཀྲོང་རིགས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནི་ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་གྲངས་ཉུང་གི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྔའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་ཞིང་། ཀུའེ་ཅང་གཙང་བོ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་བསྡུས་ན་ཀུའེ་ཞེས་འབོད་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་གྱི་ལྟེ་གནས་ནི་ནན་ཉིང་གྲོང་ཁྱེར་ཡིན་ལ། ས་ཁུལ་རིམ་པའི་གྲོང་ཁྱེར14དང་རྫོང་རིམ་པའི་གྲོང་ཁྱེར7ཡོད་དེ། ཀྲུང་གོའི་མཚོ་འགྲམ་གྱི་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན། དེ་ཡང་ཀོང་ཞི་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཧྭ་ལྷོ་ས་ཁུལ་གྱི་ནུབ་རྒྱུད་དུ་ཡོད་ཅིང་། བྱང་ཕྱོགས་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སོ་སོར་ཀོང་ཏུང་དང་ཧུའུ་ནན།
ཀྲུང་གོའི་ནུབ་རྒྱུད་ས་ཁུལ་ནི་སི་ཁྲོན་དང་ཡུན་ནན། ཀུའེ་ཀྲུའུ། བོད་ལྗོངས། ཁྲུང་ཆིང་། ཧྲའན་ཞི། ཀན་སུའུ། མཚོ་སྔོན། ཞིན་ཅང་། ཉིང་ཞ། ནང་སོག ཀོང་ཞི་བཅས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་། ཞིང་ཆེན། གྲོང་ཁྱེར་བཅུ་གཉིས་ལ་བརྗོད་པའོ། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 中国西部地区 མི་རིགས། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས44ཡོད། མི་གྲངས། དུང་ཕྱུར3.8ཡོད། སྐམ་སའི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་རིང་ཚད། སྤྱི་ལེ་ཁྲི1.8ལྷག་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ཀྲུང་གོའི་ནུབ་རྒྱུད་ས་ཁུལ་དེ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་གྱི་ཆ་ནས་དབྱེ་ན་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་། ཞིང་ཆེན།
ཧུའོ་ཡན་ཧྲན་ནི་རྒྱ་ནག་སྐད་དེ་མེ་ལྕེ་དགུང་དུ་མཆེད་པའི་རི་བོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པ་རེད། རི་བོ་ཧུའོ་ཡན་ཧྲན་ནི་ཞིན་ཅང་གི་ཐུའུ་ལུའུ་ཧྥན་གཤོང་སའི་དཀྱིལ་དབུས་སུ་ཡོད་པ་དང་། སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྟོང་སྨི་གོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་དང་། ཞེང་ལ་སྟོང་སྨི་དགུ་ཡོད། ཆ་སྙོམས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ལ་སྨི་ལྔ་བརྒྱ་མཆིས། འདི་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཚ་བ་ཆེས་ཆེ་བའི་ས་གནས་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 火焰山 ཕྱི་ཡིག་གི་མིང་། Flaming Mountains གནམ་གཤིས། སྐམ་ས་རང་བཞིན་གྱི་ཐན་པ་ཐང་རྒོད་ནམ་ཟླ།
བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཡར་ཀླུང་གཙང་བོའི་སྨད་རྒྱུད་དུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་དག་ཞིང་ཞེས་གྲགས་པའི་གནས་ཤིག་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཡར་ཀླུང་གཙང་བོའི་གྲོག་རོང་ཆེན་པོ་རེད། ཡར་ཀླུང་གཙང་བོ་གྲོག་རོང་ཆེན་པོ་ནི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དང་གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷའི་རི་རྒྱུད། འཕྲེད་རྒྱུག་རི་རྒྱུད་གསུམ་གྱི་འབྲེལ་མཚམས་སུ་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 雅鲁藏布大峡谷 ཕྱི་ཡིག་གི་མིང་། Yarlung Zangbo Grand Canyon ཁོངས་གཏོགས་རྒྱལ་ཁབ། ཀྲུང་གོ མཚོ་འཕགས། སྨི2880 རིང་ཚད། སྟོང་སྨི504.6 ཟབ་ཚད།
ཧྲན་ཞི་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཅི་རྫོང་གི་ནུབ་ལྷོའི་སྟོང་སྨི་ཉེར་ལྔ་ཆོད་པའི་སར། ཀྲུང་གོའི་རྦབ་ཆུ་ཆེན་པོ་གཉིས་པར་གྲགས་པའི་རྨ་ཆུའི་ཧུའུ་ཁོའུ་རྦབ་ཆུ་ཡོད།གསེར་འབྲུག་མཁའ་ནས་འཁྱུག་འདྲའི་རྨ་ཆུ་དེ་ལྷོ་ནས་བྱང་དུ་རྦ་རླབས་ཆལ་ཆིལ་གཡོ་བཞིན་ས་སེར་མཐོ་སྒང་གི་ཆིན་ཅིན་གྲོག་རོང་ཆེན་པོའི་བར་རྒྱུད་དུ་བསླེབས་དུས། གློ་བུར་དུ་ཆུ་རྒྱུན་ཆད་པ་ཇི་བཞིན་མཐོང་ལམ་དུ་ཡལ་མོད། ཆལ་ཆིལ་དུ་རྒྱུ་བའི་ཆུ་བོ་བྱེ་འདམ་དང་ལྷན་དུ་སྨི་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་ཡོད་པའི་མཐོ་ས་ནས་ཐུར་དུ་གཞོལ་ཅིང་བྲག་ལ་བརྡབས་པས་ཆུ་རྡུལ་ལང་ལོང་འཕྱུར་ཏེ། རྟ་དམག་ཁྲི་ཕྲག་མང་བོ་རྡུལ་འཚུབ་དང་བཅས་བང་གིས་རྒྱུག་པ་དང་མཚུངས་པས་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པ་ཞིག་རེད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་།
ཀོ་ལིན་ལན་གླིང་ཕྲན་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་ཆེས་ཆེ་བའི་གླིང་ཕྲན་ཡིན། ཀོ་ལིན་ལན་གླིང་ཕྲན་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཕལ་ཆེར་སྟོང་སྨི་གྲུ་བཞི་མ2166086ཡོད། དེ་ནི་མེ་གླིང་བྱང་མ་དང་འཁྱགས་རུམ་རྒྱ་མཚོ་བྱང་མ། ནུབ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་མོ་བཅས་ཀྱི་དབུས་ན་ཡོད། བྱང་མཐའ་བྱང་སྣེའི་དཀྱིལ་ཐིག་དང་བར་ཐག་སྟོང་སྨི800ལས་མེད་པ་དང་། གླིང་ཕྲན་དེའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་སུམ་ཆའི་གཉིས་ནི་བྱང་སྣེའི་མུ་ཁྱུད་ཁྲོད་གནས་པས་གནས་དེ་རུ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་པའི་སྡོད་དམངས་ཀྱིས་ལོ་རེར་ཧ་ལམ་ཉིན260རིང་ལ་མཚན་མོའི་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་ཡོད།
ཁི་ལུའོ་ལ་ཏུའོ་གྲོག་རོང་ནི་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ནུབ་ཁུལ་གྱི་ཡཱ་ལེ་སང་ན་ཀྲོའུ་ཡི་ནུབ་བྱང་གི་ཁའེ་པ་པུའུ་མཐོ་སྒང་དུ་མཆིས་ལ། སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྟོང་སྨི446ཡོད། དེ་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་གྲོག་རོང་ཆེན་པོའི་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་ཡིན། གྲོག་རོང་དེའི་རྣམ་པ་དོ་མི་མཉམ་ཞིང་། ཆ་སྙོམས་ཀྱི་ཞེང་ཚད་ལ་སྟོང་སྨི16དང་ཆེས་ཟབ་སར་སྨི1740ཡོད། ཤིན་ཏུ་རིང་བའི་གྲོག་རོང་དེ་ཁོད་ཡངས་དོག་གཉིས་སུ་ཡོད་ལ། བྲག་ངོས་ཀྱི་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡོད་པ་དང་ཀྱག་ཀྱོག་ཆེ་བས་གཏུམ་དྲག་ཆེ་བའི་སྦྲུལ་ཆེན་ཞིག་ཁའེ་པ་པུའུ་མཐོ་སྒང་དུ་གོག་འགྲོག་བྱེད་པ་དང་མཚུངས།
ཞི་ཧུའུ་མཚེའུ་ནི་ཀྲེ་ཅིང་ཞིང་ཆེན་ཧང་ཀྲོའུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ལ། དེ་ནི་ཀྲུང་གོའི་སྐམ་སའི་སྟེང་གི་ཐོག་དང་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་མིང་གྲགས་ཅན་དང་ཀྲུང་གོའི་ཡུལ་ལྗོངས་གྲགས་ཆེན་བཅུའི་ཡ་གྱལ་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 西湖 ཕྱི་ཡིག་གི་མིང་། West Lake Cultural Landscape of Hangzhou West Lake ཁོངས་གཏོགས་རྒྱལ་ཁབ། ཀྲུང་གོ ཁོངས་གཏོགས་གྲོང་ཁྱེར། ཀྲེ་ཅང་ཞིང་ཆེན་ཧང་ཀྲོའུ་གྲོང་ཁྱེར། གནས་མཚམས།
ཀྲུང་གོ་དང་ཧ་ས་ཁི་སི་ཐན། ཨུ་རུ་སུ། མོང་གོལ་རྒྱལ་ཁབ་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་མཚམས་ཀྱི་ཨ་ཨེར་ཐའེ་ཧྲན་རི་བོའི་ནགས་རྫུབས་སྟུག་པོའི་ཁྲོད་དུ། མཚེའུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ཡི་ཁ་དོག་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན་ནས་འགྱུར་བ་དང་། ངག་རྒྱུན་དུ་མཚེའུ་ནང་དུ་ཀླུ་བདུད་ཅིག་གནས་སྐད། གནས་འདི་ནི་མི་ཡུལ་གྱི་དག་ཞིང་། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སུའེ་ཙེར་དུ་འབོད་པའི་ཁཱ་ན་སི་མཚེའུ་ཡིན། ཁཱ་ན་སི་ནི་སོག་པོའི་སྐད་དེ་མཛེས་སྡུག་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་ཞིང་ངོ་མཚར་ལྐོག་གྱུར་ཡིན་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། ཧ་ལམ་ལོ་ངོ་ཁྲི་སུམ་ཅུ་ནས་སོ་ལྔའི་སྔོན་དུ་འཁྱགས་རླུང་གིས་ཆུ་ལམ་བཅད་པས་ད་གཟོད་ཁཱ་ན་སི་མཚེའུ་བྱུང་བ་རེད།
བསང་ཁྲི་མཐོན་པོ་འདི་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་སྟེ། ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་བྱང་ན་ཡོད་ཅིང་། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི3600ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 桑赤团波 ལ་ཏིང་གི་མིང་། bsang khri mthon po སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། བསང་ཁྲི་མཐོན་པོ་འདི་ནི་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་སྟེ།
སྟག་ཁེར་ཉལ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་ཡིན་ལ། སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 斗开聂 ལ་ཏིང་གི་མིང་། stag kher nyal སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། སྟག་ཁེར་ཉལ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་ཡིན་ལ།
ཕྱུག་རི་མཐོན་པོ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་ཡིན་ལ། སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཡོད། འདིའི་མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི4684ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 秀日团波 ལ་ཏིང་གི་མིང་། phyug ri mthon po སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ཕྱུག་རི་མཐོན་པོ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་ཡིན་ལ།
ཕུ་ནུ་དེའུ་རྒན་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་སྒང་ཞིག་ཡིན་ལ། སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 普尼地甘 ལ་ཏིང་གི་མིང་། phu nu de’u rgan སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ཕུ་ནུ་དེའུ་རྒན་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་སྒང་ཞིག་ཡིན་ལ།
དེའུ་མགོ་གུར་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ས་གྲུ་བཞི་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་དེའུ་མགོ་ཞིག་སྟེ། ས་གྲུ་བཞི་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 地果格尔 ལ་ཏིང་གི་མིང་། de’u mgo gur སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ས་གྲུ་བཞི་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། ས་གྲུ་བཞི་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། དེའུ་མགོ་གུར་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ས་གྲུ་བཞི་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་དེའུ་མགོ་ཞིག་སྟེ། ས་གྲུ་བཞི་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡོད།འདིའི་ཆགས་ཚུལ་ནི་གུར་ཞིག་འཕུབ་པའི་དབྱིབས་དང་འདྲ་བས་མིང་ཡང་དེ་སྐད་དུ་ཐོགས།
དུང་དཀར་ཆུ་མགོ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཨིར་སྟི་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཆུ་མགོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཨིར་སྟི་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 东盖曲果 ལ་ཏིང་གི་མིང་། dung dkar chu mgo སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཨིར་སྟི་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། ཨིར་སྟི་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། དུང་དཀར་ཆུ་མགོ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཨིར་སྟི་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཆུ་མགོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཨིར་སྟི་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡོད།འདི་ནི་དུང་དཀར་དགོན་པའི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཡོད་པས་མིང་ཡང་དེ་སྐད་དུ་ཐོགས།
བ་ཡན་ཆུ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཆུ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ58ཀྱི་མཚམས་ཏེ། རི་བོ་ངང་ལའི་བྱང་ངོས་ནས་བཞུར་འོང་བ་ཡིན་ཞིང་། ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལེ8ཀྱི་རིང་ཚད་ལ་བཞུར་བའི་མཚམས་ནས་ས་འོག་ཏུ་ཐིམ། ཆུ་འདི་དར་ཆགས་པའི་དུས་ནི་ལོ་རེའི་ལུགས་གསར་གྱི་ཟླ11པ་ཡིན་ཞིང་། དར་བཞུ་བའི་དུས་ནི་ཕྱི་ལོའི་ལུགས་གསར་གྱི་ཟླ5བ་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 哇彦曲 ལ་ཏིང་གི་མིང་། ba yan chu སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ།
ཐེབ་རྒྱ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཚོ་སྡེ་ཞིག་ཡིན་ལ། སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ26གི་མཚམས་ན་ཡོད་ལ། སྤྱི་ཉིན་ལུང་ཚོ་སྡེ་ཉེར་གསུམ་གྱི་ནང་ཚན་ཡང་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 铁卜加 ལ་ཏིང་གི་མིང་། theb rgya སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ངག་རྒྱུན་ལྟར་ན། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་སྤྲེའུ་ནག་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཐེབ་རྒྱ་ཞེས་པའི་ཚོ་སྡེ་འདི་ནི།
བ་ཝོ་རྫ་དམར་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རྫ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ70ལྷག་གི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི5031ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 哇合匝麦 ལ་ཏིང་གི་མིང་། ba wo rdza dmar སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད། ངོ་སྤྲོད།
ཆུ་རིང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ལུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ7ཙམ་གྱི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ལུང་བ་ཁ་ནུབ་ལྟ་ཞིག་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 曲让 ལ་ཏིང་གི་མིང་། chu ring སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ཆུ་རིང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ལུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ།
ཀབ་རོན་ཆུ་མགོ་ཞེས་པ་ནི་བྲག་དཀར་རྫ་ལ་ཐུག་ཡོད་ཅིང་། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཀབ་རོན་གཞུང་ནས་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་མངའ་ཁོངས་བརྒྱུད་དེ། མཐར་གེ་རྒྱལ་སྡེ་བའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་རྨ་ཆུར་འབབ་ཀྱིན་ཡོད། སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལེ72ཡོད། ལོ་ཧྲིལ་བོར་འབབ་པའི་ཆུ་རྒྱུན་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆུ་ནུབ་དང་རྨ་སྲིབ་གྲོང་རྡལ་གཉིས་ཀའི་སྡེ་བ་ཁག་ཅིག་གི་ཞིང་ཆུ་གཙོ་བོའང་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 西河 ལ་ཏིང་གི་མིང་། kab ron chu སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ།