ཧུའོ་ཡན་རི་བོ།
ཧུའོ་ཡན་ཧྲན་ནི་རྒྱ་ནག་སྐད་དེ་མེ་ལྕེ་དགུང་དུ་མཆེད་པའི་རི་བོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པ་རེད། རི་བོ་ཧུའོ་ཡན་ཧྲན་ནི་ཞིན་ཅང་གི་ཐུའུ་ལུའུ་ཧྥན་གཤོང་སའི་དཀྱིལ་དབུས་སུ་ཡོད་པ་དང་། སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྟོང་སྨི་གོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་དང་། ཞེང་ལ་སྟོང་སྨི་དགུ་ཡོད། ཆ་སྙོམས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ལ་སྨི་ལྔ་བརྒྱ་མཆིས། འདི་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཚ་བ་ཆེས་ཆེ་བའི་ས་གནས་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 火焰山 ཕྱི་ཡིག་གི་མིང་། Flaming Mountains གནམ་གཤིས། སྐམ་ས་རང་བཞིན་གྱི་ཐན་པ་ཐང་རྒོད་ནམ་ཟླ།
ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་གྲོག་རོང་།
བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཡར་ཀླུང་གཙང་བོའི་སྨད་རྒྱུད་དུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་དག་ཞིང་ཞེས་གྲགས་པའི་གནས་ཤིག་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཡར་ཀླུང་གཙང་བོའི་གྲོག་རོང་ཆེན་པོ་རེད། ཡར་ཀླུང་གཙང་བོ་གྲོག་རོང་ཆེན་པོ་ནི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དང་གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷའི་རི་རྒྱུད། འཕྲེད་རྒྱུག་རི་རྒྱུད་གསུམ་གྱི་འབྲེལ་མཚམས་སུ་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 雅鲁藏布大峡谷 ཕྱི་ཡིག་གི་མིང་། Yarlung Zangbo Grand Canyon ཁོངས་གཏོགས་རྒྱལ་ཁབ། ཀྲུང་གོ མཚོ་འཕགས། སྨི2880 རིང་ཚད། སྟོང་སྨི504.6 ཟབ་ཚད།
ཀོ་ལིན་ལན་གླིང་ཕྲན།
ཀོ་ལིན་ལན་གླིང་ཕྲན་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་ཆེས་ཆེ་བའི་གླིང་ཕྲན་ཡིན། ཀོ་ལིན་ལན་གླིང་ཕྲན་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཕལ་ཆེར་སྟོང་སྨི་གྲུ་བཞི་མ2166086ཡོད། དེ་ནི་མེ་གླིང་བྱང་མ་དང་འཁྱགས་རུམ་རྒྱ་མཚོ་བྱང་མ། ནུབ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་མོ་བཅས་ཀྱི་དབུས་ན་ཡོད། བྱང་མཐའ་བྱང་སྣེའི་དཀྱིལ་ཐིག་དང་བར་ཐག་སྟོང་སྨི800ལས་མེད་པ་དང་། གླིང་ཕྲན་དེའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་སུམ་ཆའི་གཉིས་ནི་བྱང་སྣེའི་མུ་ཁྱུད་ཁྲོད་གནས་པས་གནས་དེ་རུ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་པའི་སྡོད་དམངས་ཀྱིས་ལོ་རེར་ཧ་ལམ་ཉིན260རིང་ལ་མཚན་མོའི་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་ཡོད།
ཁི་ལུའོ་ལ་ཏུའོ་གྲོག་རོང་ཆེན་པོ།
ཁི་ལུའོ་ལ་ཏུའོ་གྲོག་རོང་ནི་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ནུབ་ཁུལ་གྱི་ཡཱ་ལེ་སང་ན་ཀྲོའུ་ཡི་ནུབ་བྱང་གི་ཁའེ་པ་པུའུ་མཐོ་སྒང་དུ་མཆིས་ལ། སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྟོང་སྨི446ཡོད། དེ་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་གྲོག་རོང་ཆེན་པོའི་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་ཡིན། གྲོག་རོང་དེའི་རྣམ་པ་དོ་མི་མཉམ་ཞིང་། ཆ་སྙོམས་ཀྱི་ཞེང་ཚད་ལ་སྟོང་སྨི16དང་ཆེས་ཟབ་སར་སྨི1740ཡོད། ཤིན་ཏུ་རིང་བའི་གྲོག་རོང་དེ་ཁོད་ཡངས་དོག་གཉིས་སུ་ཡོད་ལ། བྲག་ངོས་ཀྱི་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡོད་པ་དང་ཀྱག་ཀྱོག་ཆེ་བས་གཏུམ་དྲག་ཆེ་བའི་སྦྲུལ་ཆེན་ཞིག་ཁའེ་པ་པུའུ་མཐོ་སྒང་དུ་གོག་འགྲོག་བྱེད་པ་དང་མཚུངས།
བསང་ཁྲི་མཐོན་པོ།
བསང་ཁྲི་མཐོན་པོ་འདི་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་སྟེ། ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་བྱང་ན་ཡོད་ཅིང་། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི3600ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 桑赤团波 ལ་ཏིང་གི་མིང་། bsang khri mthon po སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། བསང་ཁྲི་མཐོན་པོ་འདི་ནི་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆབ་ཆ་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་སྟེ།
ཆུ་རིང་།
ཆུ་རིང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ལུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ7ཙམ་གྱི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ལུང་བ་ཁ་ནུབ་ལྟ་ཞིག་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 曲让 ལ་ཏིང་གི་མིང་། chu ring སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ཆུ་རིང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་ཆོས་རྗེ་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ལུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ།
ལ་བདུན།
ལ་བདུན་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་བ་བརྒྱ་སྡེ་བའི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ12ཀྱི་མཚམས་སུ་ཡོད་ཅིང་། སྟོང་ཆེ་ས་ཁུལ་གྱི་སྟོན་དགུན་གྱི་རྩྭ་ས་ཡིན་ལ། ཕྱུགས་ཟོག་ཆུ་ཁར་འདེད་སའི་བགྲོད་ལམ་གཙོ་བོ་ཡང་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 拉登 ལ་ཏིང་གི་མིང་། la bdun སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། བ་བརྒྱ་སྡེ་བའི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ལ་བདུན་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་བ་བརྒྱ་སྡེ་བའི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ12ཀྱི་མཚམས་སུ་ཡོད་ཅིང་། སྟོང་ཆེ་ས་ཁུལ་གྱི་སྟོན་དགུན་གྱི་རྩྭ་ས་ཡིན་ལ། ཕྱུགས་ཟོག་ཆུ་ཁར་འདེད་སའི་བགྲོད་ལམ་གཙོ་བོ་ཡང་ཡིན། ལ་རྟིང་ཆུང་བ་བདུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ན་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་དུ་ཐོགས་ཟེར།
རབ་རྒོད་ལུང་བ།
རབ་རྒོད་ལུང་བ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྗོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ16གིས་ཆོད་པའི་ལ་ཟེ་བ་འགག་གི་འགག་མདོ་རུ་ཡོད། རིང་ཚད་ལ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལེ15དང་ཞེང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ2ཙམ་མཆིས། ལུང་བའི་ཁ་བྱང་ནས་ལྷོ་རུ་འཁོར་འདུག རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 热果龙哇 ལ་ཏིང་གི་མིང་། rab rgod lung ba སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད།
ར་སྒོ་ཐང་།
ར་སྒོ་ཐང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ20ཡི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ཤར་ཕྱོགས་ནི་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ནི་འབའ་ཙེ་སྒང་། ནུབ་ཕྱོགས་ནི་ལ་ཟེ་བ་འགག བྱང་ཕྱོགས་ནི་རབ་རྒོད་ཁུག་བཅས་ལ་འབྲེལ་འདུག རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ0.53ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 热果塘 ལ་ཏིང་གི་མིང་། ra sgo thang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ།
བདེ་སྐྱིད་གཞུང་།
བདེ་སྐྱིད་གཞུང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ལུང་བ་ཞིག་སྟེ། ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ6གི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ29ཙམ་ཡོད། ཟི་ལིང་ནས་གཅིག་སྒྲིལ་བར་གྱི་གཞུང་ལམ་ནི་ལུང་བ་འདི་བརྒྱུད་ནས་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 德吉雄 ལ་ཏིང་གི་མིང་། bde skyid gzhung སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད།
རྒོ་བ་ཐང་།
རྒོ་བ་ཐང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ27གྱི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། འདིའི་ཤར་ཕྱོགས་ནི་མ་བུག་འགག་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ནི་བལ་བོ་སྒང་། ནུབ་ཕྱོགས་ནི་བདེ་སྐྱིད་ལུང་བ་དང་མདོ་བ་སྡེ་བ། བྱང་ཕྱོགས་ནི་ཆུ་ཁོལ་ཁྲེ་ཙེ་སྡེ་བ་བཅས་ལ་འབྲེལ་ཡོད། རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ12ཙམ་མཆིས། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 果哇塘 ལ་ཏིང་གི་མིང་། rgo ba thang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ།
ཆུ་མིག་ཁ་བའི་ལུང་བ།
ཆུ་མིག་ཁ་བའི་ལུང་བ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་ཤ་འབུམ་ཐང་གི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ10ཡི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ལུང་བའི་ཁ་ལྷོ་ནས་བྱང་དུ་འཁོར་འདུག རིང་ཚད་ལ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལེ10དང་། ཞེང་ཚད་ལ་སྨི70ཙམ་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 曲牟喀韦龙哇 ལ་ཏིང་གི་མིང་། chu mig kha ba’i lung ba སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། ཤ་འབུམ་ཐང་གི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ཆུ་མིག་ཁ་བའི་ལུང་བ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་ཤ་འབུམ་ཐང་གི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ10ཡི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ལུང་བའི་ཁ་ལྷོ་ནས་བྱང་དུ་འཁོར་འདུག རིང་ཚད་ལ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལེ10དང་། ཞེང་ཚད་ལ་སྨི70ཙམ་ཡོད། ལུང་བ་འདིའི་ཕུ་ན་ཆུ་མིག་ཅིག་ཡོད་ཅིང་དེའི་བྲོ་བ་ཁ་བས་ན་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་དུ་ཐོགས།
མཐའ་རྒན་སྒང་།
མཐའ་རྒན་སྒང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་རྡོ་རིས་ཚང་སྡེ་བའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སྨི100ཙམ་གྱི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ཨ་མྱེས་རྟ་ཁ་སྒང་གི་རི་རྒྱུད་ཅིག་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 塔甘冈 ལ་ཏིང་གི་མིང་། mtha’ rgan sgang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། རྡོ་རིས་ཚང་སྡེ་བའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། མཐའ་རྒན་སྒང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་རྡོ་རིས་ཚང་སྡེ་བའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སྨི100ཙམ་གྱི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ཨ་མྱེས་རྟ་ཁ་སྒང་གི་རི་རྒྱུད་ཅིག་ཡིན། སྒང་གི་ཕྱེད་ཀ་ཆད་ནས་མཐའ་མཐོན་པོ་རུ་གྲུབ་ཡོད་པས་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་དུ་ཐོགས།
མ་བུག་འགག
མ་བུག（ཕུགས）འགག་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་བ་བརྒྱ་སྡེ་བ་དང་ཀབ་རོན་ཡུལ་ཚོའི་མ་བུག་སྡེ་བ་གཉིས་ཀའི་བར་རྒྱུད་དུ་ཡོད་ཅིང་། རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ7ལྷག་དང་། ཞེང་ཚད་ལ་སྨི500ཙམ་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 麻吾峡 ལ་ཏིང་གི་མིང་། ma bug ‘gag སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། བ་བརྒྱ་སྡེ་བ་དང་ཀབ་རོན་ཡུལ་ཚོའི་མ་བུག་སྡེ་བ་གཉིས་ཀའི་བར་རྒྱུད་དུ་ཡོད། ངོ་སྤྲོད།
ནག་ཐོ་སྒང་།
ནག་ཐོ་སྒང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་ཧོར་རྒྱལ་ཡར་ཁའི་ཐང་སྡེ་བའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ0.1ཙམ་གྱི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི2522ཡོད། རི་རྒྱུད་ལྷོ་ནས་བྱང་དུ་མཆེད་འདུག རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 那亥托冈 ལ་ཏིང་གི་མིང་། nag tho sgang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ། མཚོ་འཕགས། སྨི2522 གནས་ཡུལ། ཧོར་རྒྱལ་ཡར་ཁའི་ཐང་སྡེ་བའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད།
ལུང་ནགས།
ལུང་ནགས་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ལུང་བ་ཞིག་སྟེ། ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ13ལྷག་གི་མཚམས་ཏེ། ནག་ཤུལ་སྡེ་བའི་ཤར་རྒྱུད་དུ་ཡོད། ལུང་བའི་ཁ་ཤར་ནས་ནུབ་ཏུ་འཁོར་འདུག་ཅིང་། རིང་ཚད་ལ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལེ6ཡོད། ལུང་བའི་ནང་ཆུ་ཕྲན་ཞིག་བཞུར་གྱིན་ཡོད་པ་ནི་སྤེན་ཐོག་དང་ནག་ཤུལ་སྡེ་བ་གཉིས་ཀྱི་ཞིང་ཆུ་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 龙乃亥 ལ་ཏིང་གི་མིང་། lung nags སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ།
གོར་རྡོ་ལུང་བ།
གོར་རྡོ་ལུང་བ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ15ཡི་མཚམས་སུ་ཡོད། ལུང་བའི་ཁ་ཤར་ནས་ནུབ་ཏུ་འཁོར་འདུག རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 果尔多龙哇 ལ་ཏིང་གི་མིང་། gor rdo lung ba སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ། གནས་ཡུལ། ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། གོར་རྡོ་ལུང་བ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ15ཡི་མཚམས་སུ་ཡོད།
རི་ཕྱོར་སྒང་།
རི་ཕྱོར་སྒང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་བོ་ཞིག་སྟེ། འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ37གྱི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི3800ལྷག་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 日雪冈 ལ་ཏིང་གི་མིང་། ri phyor sgang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ། མཚོ་འཕགས། སྨི3800 གནས་ཡུལ། འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ཕྱོགས་ན་ཡོད།
སྲིན་པོ་རྫ།
སྲིན་པོ་རྫ་ཞེས་པ་ནི་གནས་རི་ཞིག་སྟེ། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་མཁར་གྱི་ཤར་ལྷོའི་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ30ལྷག་གི་མཚམས་ན་ཡོད། རི་བོ་འདི་ནི་རི་ཟུར་གོང་ཁ་དང་། སྲིན་པོ་དབུ་རྩེ། གོ་དོར་ལ། ཉིན་ལུང་ལྕོག་འདུས། བྲ་མ་རི་རྒན། བྲ་མ་ལ་སོགས་རི་རྩེ་མང་བོས་གྲུབ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཁྲི་ཀ་རྫོང་དང་གཅན་ཚ་རྫོང་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་ཡོད་པའི་རི་བོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། རི་བོ་འདིའི་མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི4444ཡོད་ཅིང་། སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ས་མུའུ193440ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ལས་གནས་འདིར་ནགས་ཚལ་ས་མུའུ6660དང་། སྡོང་ཐུང་ནགས་ཚལ་ས་མུའུ39055།
བྲག་དཀར།
བྲག་དཀར་ཞེས་པ་ནི་བྲག་རི་ཞིག་སྟེ། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ21གི་མཚམས་ཏེ་མེ་ལོང་དགོན་པའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ཅིང་། ཤར་ནས་ནུབ་ཏུ་མཆེད་འདུག མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི2500ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 直盖 ལ་ཏིང་གི་མིང་། brag dkar སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ། མཚོ་འཕགས། སྨི2500 གནས་ཡུལ། ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། བྲག་དཀར་ཞེས་པ་ནི་བྲག་རི་ཞིག་སྟེ། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ཤར་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ21གི་མཚམས་ཏེ་མེ་ལོང་དགོན་པའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ཅིང་། ཤར་ནས་ནུབ་ཏུ་མཆེད་འདུག
མགར་གྲོང་ཨ་མྱེས་བསྟན་སྐྱོང་།
མགར་གྲོང་ཨ་མྱེས་བསྟན་སྐྱོང་ཞེས་པ་ནི་གནས་རི་ཞིག་སྟེ། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ14ཡི་མཚམས་ཏེ། བྲག་མདའ་བསྒྱིངས་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི3000ཡས་མས་ཡོད། བྲག་རི་འདིའི་གཡོན་འདབས་སུ་དྭངས་བསིལ་གྱི་རྫ་ཆུ་ལྷུང་ལྷུང་དུ་འབབ་པ་དང་། གཡས་ཕྱོགས་སུ་མཚལ་དམར་གྱི་གཏེར་ཁ་མངའ་བ། མདུན་ཕྱོགས་ན་བྲག་རི་ནག་པོ་ཐོང་སྒྲོག་སྦྲེལ་འདྲ་ཡོད་ལ། རྒྱབ་ཕྱོགས་སུ་སྤང་རི་གཡུ་ཡི་མནྚལ་འདྲ་བ་ཡོད།
ཀརྨ་བུ་ཁྲི།
ཀརྨ་བུ་ཁྲི་ཞེས་པ་ནི་གནའ་བོའི་གནས་རྙིང་ཞིག་སྟེ། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ16གི་མཚམས་ཏེ། སེར་ཐོ་ལུང་བའི་མདོ་དང་། དཀར་འཇམ་རི་བོའི་གཡས་འདབས་སུ་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 噶玛吾赤 ལ་ཏིང་གི་མིང་། karma bu khri སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། ཀརྨ་བུ་ཁྲི་ཞེས་པ་ནི་གནའ་བོའི་གནས་རྙིང་ཞིག་སྟེ། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ16གི་མཚམས་ཏེ། སེར་ཐོ་ལུང་བའི་མདོ་དང་། དཀར་འཇམ་རི་བོའི་གཡས་འདབས་སུ་ཡོད།
ཆུ་མ་ཐང་།
ཆུ་མ་ཐང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཐང་ཞིག་སྟེ། འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ལྷོའི་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ34ཡིས་ཆོད་པའི་རྐང་ཚ་གོང་མ་སྡེ་བའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ཅིང་། ཐང་འདིའི་ཤར་ཕྱོགས་ནི་གཅན་ཚ་ཐང་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ནི་རྐང་ཚ་གོང་མའི་དགོན་པ། ནུབ་ཕྱོགས་ནི་བ་ལང་སྐེ། བྱང་ཕྱོགས་ནི་རྐང་ཚ་ཞོལ་མ་སྡེ་བ་བཅས་དང་འབྲེལ་ཡོད། རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ས་མུའུ1000ཡས་མས་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 曲玛塘 ལ་ཏིང་གི་མིང་།chu ma thang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ།
སེར་འདའ།
སེར་འདའ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ངོས་ཤིག་སྟེ། འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལྷ་སྡེ་སྡེ་བའི་ཤར་ལྷོའི་མཚམས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ52ཀྱི་མཚམས་ཏེ། རྫ་འཁྱོག་རྫ་རྒན་གྱི་མདུན་ངོས་དང་གཡུ་ལུང་གི་གཡས་འགྲམ་དུ་ཡོད། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི4616ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 赛尔达 ལ་ཏིང་གི་མིང་། ser ‘da’ སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ། མཚོ་འཕགས། སྨི4616 གནས་ཡུལ། འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལྷ་སྡེ་སྡེ་བའི་ཤར་ལྷོའི་ཕྱོགས་ན་ཡོད།
མཚོ་འཁྱིལ་སྒང་།
མཚོ་འཁྱིལ་སྒང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་སྟེ། འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ20ཡི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ཤར་ཕྱོགས་ནི་སྲིན་པོ་དབུ་རྩེ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ནི་སྒའུ་བཟུང་ལུང་བ། ནུབ་ཕྱོགས་ནི་བདེ་སྐྱིད་ཐང་། བྱང་ཕྱོགས་ནི་ལུང་བ་ཁྱ་ལྡང་བཅས་དང་འབྲེལ་ཡོད། རི་རྒྱུད་ཤར་ནས་ནུབ་ཏུ་མཆེད་འདུག རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 措曲冈 ལ་ཏིང་གི་མིང་། mtsho ‘khyil sgang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་འཕྲང་དམར་གྲོང་རྡལ།
ལུང་སྐམ་ནང་།
ལུང་སྐམ་ནང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ལུང་བ་ཞིག་སྟེ། ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་རྫོང་མགོ་སྡེ་བའི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ30ཡི་མཚམས་ཏེ། བྱ་གདོང་གི་ཤར་ཕྱོགས་དང་ཕ་བོང་སེར་ལྡང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གནའ་ལམ་འགག་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཅིང་། ལུང་བའི་ཁ་བྱང་ཤར་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་འདུག རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ7ལྷག་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 龙干木囊 ལ་ཏིང་གི་མིང་། lung skam nang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ། རིང་ཚད། སྤྱི་ལེ7 གནས་ཡུལ། ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་རྫོང་མགོ་སྡེ་བའི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་ན་ཡོད།
དཀྱིལ་རི་སྒང་།
དཀྱིལ་རི་སྒང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ30ཡི་མཚམས་ཀྱི་ཆུ་བཟང་སྡེ་བའི་ལ་རྒན་ནང་དུ་ཡོད་ཅིང་། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི3591ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 吉日冈 ལ་ཏིང་གི་མིང་། dkyil ri sgang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ། མཚོ་འཕགས། སྨི3591 གནས་ཡུལ། ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད།
བྲག་ཁུང་འགྲམ།
བྲག་ཁུང་འགྲམ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་སྒང་ཞིག་སྟེ། ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ25ཙམ་གྱིས་ཆོད་པའི་གཡག་ལུང་སྡེ་བའི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་སམ་མུན་ནག་ཁ་སྒང་གི་ཉེ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད། བྱང་ནས་ལྷོ་རུ་མཆེད་འདུག རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 智孔占木 ལ་ཏིང་གི་མིང་། brag khung ‘gram སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ། གནས་ཡུལ། ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཡོད།
དཀར་ཆག་སྒང་།
དཀར་ཆག་སྒང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ20ཡི་མཚམས་ཀྱི་གཡག་ལུང་སྡེ་བའི་ཤར་རྒྱུད་དུ་ཡོད། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི3257ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 尕其亥冈 ལ་ཏིང་གི་མིང་། dkar chag sgang སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ། མཚོ་འཕགས། སྨི3257 གནས་ཡུལ། ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཡོད། ངོ་སྤྲོད། དཀར་ཆག་སྒང་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ20ཡི་མཚམས་ཀྱི་གཡག་ལུང་སྡེ་བའི་ཤར་རྒྱུད་དུ་ཡོད།
གཡག་ཁམ་པ།
གཡག་ཁམ་པ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རི་ཞིག་སྟེ། ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཆུ་བཟང་སྡེ་བའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ3ཙམ་གྱི་མཚམས་ན་ཡོད་ཅིང་། ལ་རྒན་དང་རི་རྒྱུད་གཅིག་ཡིན། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ལས་སྨི4203.2ཡོད། རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 亚亥堪巴 ལ་ཏིང་གི་མིང་། g•yag kham pa སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ། མཚོ་འཕགས། སྨི4203.2 གནས་ཡུལ། ལ་ཟེ་བ་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཆུ་བཟང་སྡེ་བའི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡོད།