ཚོད་འཛིན་ཚན་རིག་དང་བཟོ་སྐྲུན་ནི་ཞིབ་འཇུག་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ཐབས་ཤེས། ལག་རྩལ་བཅས་དང་དེ་བཞིན་བཟོ་སྐྲུན་བེད་སྤྱོད་པའི་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་ཅིག་རེད། དེ་ནི་དུས་རབས20པའི་ཚན་རིག་གི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་གྲུབ་འབྲས་གལ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། དེའི་དུས་རིམ་ཁག་གི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་ལག་རྩལ་ཡར་ཐོན་བྱུང་བ་ཚང་མ་ཐོན་སྐྱེད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལག་ལེན་དགོས་མཁོ་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད། དུས་རབས11པར་རང་རྒྱལ་གྱི་སུང་བྱང་མའི་དུས་སྐབས་སུ་གསར་དུ་བཏོད་པའི་ཆུ་ཐོག་སྐྱེལ་འདྲེན་དཔྱད་ཆས་ཀྱིས་ཚོད་འཛིན་གྱི་བསམ་བློ་མཚོན། དུས་རབས18པར་སླེབས་སྐབས། ཉེ་རབས་བཟོ་ལས་ཀྱིས་རླངས་སྒུལ་འཕྲུལ་འཁོར་གྱིས་མྱུར་ཚད་སྙོམ་སྒྲིག་བྱས་ཤིང་། འོན་ཀྱང་དུས་རབས20པའི་ལོ་རབས20པའི་ནང་དུ་རིམ་བཞིན་ཟློས་ཁོངས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་གཙོ་བྱས་པའི་གསུང་རབ་ཚོད་འཛིན་གཞུང་ལུགས་བཙུགས་པ་དང་། བཟོ་ལས་ཁྲོད་དུ་བདེ་བླག་ངང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པས། ད་གཟོད་གསར་དར་གྱི་རིག་ཚན་ཏེ་ཚོད་འཛིན་ཚན་རིག་དང་བཟོ་སྐྲུན་གྲུབ་པ་རེད། དེའི་རྗེས་སུ་གསུང་རབ་ཚོད་འཛིན་གཞུང་ལུགས་མུ་མཐུད་དུ་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་མ་ཟད། བཟོ་ལས་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ཆེར་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་བར་སྟོང་ལག་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྐུལ་འདེད་འོག ལོ་རབས50བའི་ནང་དུ་ཡང་རྣམ་པའི་བར་སྟོང་བཅའ་ཁྲིམས་གཙོ་བྱས་པའི་དེང་རབས་ཚོད་འཛིན་གཞུང་ལུགས་བྱུང་བ་མ་ཟད། ད་དུང་བསྟུད་མར་ལྟོས་བཅས་ཀྱི་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་རིག་ཚན་ཡན་ལག་འགའ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་སྟེ། རིག་ཚན་འདིའི་གཞུང་ལུགས་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཐབས་སྔར་ལས་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་བཏང་། ལོ་རབས60པ་ནས་བཟུང་རྩིས་འཁོར་ལག་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་དང་བསྟུན་ནས། ཐབས་ལམ་དང་ལག་རྩལ་གསར་བ་མང་པོ་ཞིག་བཟོ་སྐྲུན་ཅན་དང་ཐོན་རྫས་ཅན་གྱི་དུས་རིམ་དུ་བསླེབས་ཏེ། བཟོ་ལས་ལག་རྩལ་གྱི་གསར་སྒྱུར་གོམ་སྟབས་མངོན་གསལ་གྱིས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་དཔེ་དབྱིབས་དབྱེ་འབྱེད་དང་མིས་བཟོས་རིག་ནུས་ཚོད་འཛིན་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད། མ་ལག་ཆེན་པོའི་ཞིབ་འཇུག་དང་ཚོད་འཛིན་རིག་ཚན་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་མ་ལག་ལ་སིམ་འཛུལ་བྱས་པས་མ་ལག་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་རིག་ཚན་གྲུབ་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་བའི་ལོ20ཡི་རིང་རང་བཞིན་དང་གཏན་འཁེལ་མིན་པའི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་མ་ལག་གིས“ཚན་རིག་དང་འདུ་འགོད་ཚོད་འཛིན”བྱ་རྒྱུར་འགྲན་སློང་གསར་པ་བཏོན་ནས་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་འཕེལ་རྒྱས་མྱུར་པོ་འགྲོ་རྒྱུར་སྔར་བས་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་དེ་ཉིད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་སྐབས་བཟོ་ལས་དང་ཞིང་ལས །འགྲིམ་འགྲུལ །ཁོར་ཡུག དམག་དོན། སྐྱེ་དངོས། གསོ་རིག དཔལ་འབྱོར། དངུལ་རྩ། མི་འབོར། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་ཚང་མར་ཁྱབ་ཡོད་ཅིང་དུས་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་ནས་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནུས་པ་མི་མཚོན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། དེང་རབས་སློབ་ཆེན་དུ་ཐ་ན་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་སློབ་ཁྲིད་ནི་གཞུང་ལུགས་དང་དེང་རབས་ཚོད་འཛིན་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ཚོགས་སྤྱི་ཞིག་ཡིན།
ཚན་རིག་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པར་ཚོད་འཛིན་སྨྲ་བ་དང་ཆ་འཕྲིན་སྨྲ་བ། རྒྱུད་ཁོངས་སྨྲ་བ་བཅས་ཀྱིས་རྨང་གཞི་བྱས་ཏེ། ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོའི་ནང་གི་བྱེ་བྲག་གི་བྱ་ཡུལ་ལ་རང་ཚུགས་སུ་གནས་པའི་ཐུན་མོང་རང་བཞིན་གྱི་གནད་དོན་ཏེ། དམིགས་འབེན་ག་གེ་མོ་མངོན་འགྱུར་བྱེད་ཆེད། ཇི་ལྟར་བྱ་ཡུལ་དང་ཁོར་ཡུག་ཆ་འཕྲིན་ཞིབ་འབྲི་དང་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཏེ། ཚོད་འཛིན་དང་ཇུས་ཐག་གཅོད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཅི་འདྲ་ཞིག་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས་ལ། དེས་བྱེ་བྲག་གི་ཉེར་སྤྱོད་ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོར་སྤྱིར་བཏང་གི་བརྟག་ཐབས་སྨྲ་བའི་དོན་སྙིང་ཡོད་པ་དང་། ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོའི་བྱེ་བྲག་གི་གནད་དོན་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ། ཚོད་འཛིན་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ནང་དོན་ཡང་གྲུབ་ཡོད། རིག་ཚན་འདིའི་ཁྱད་ཆོས་འདིས་འབྲེལ་ཡོད་རིག་ཚན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཐོན་པ་མ་ཟད། རིག་ཚན་སྣོལ་སྡེབ་དང་སིམ་འཛུལ་ཁྲོད་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་གསོན་ཤུགས་མངོན་པར་བྱས། དཔེར་ན། དེ་དང་ཆ་འཕྲིན་ཚན་རིག་དང་རྩིས་འཁོར་ཚན་རིག་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་ཤེས་བྱའི་བཟོ་སྐྲུན་དང་རིག་ནུས་འཕྲུལ་མིའི་ཁྱབ་ཁོངས་གསར་དུ་བཏོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། སྤྱི་ཚོགས་རིག་པ་དང་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཡུལ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་མ་ལག་དང་དཔལ་འབྱོར་མ་ལག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་འཇུག་གིན་ཡོད། སྐྱེ་དངོས་རིག་པ་དང་གསོ་རིག་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་པ་དེས་སྐྱེ་དངོས་ཚོད་འཛིན་སྨྲ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད། དེ་དང་མཉམ་དུ། ཉེ་འཁོར་གྱི་རིག་ཚན་དཔེར་ན་རྩིས་འཁོར་དང་འཕྲིན་སྐྱེལ། གློག་རྡུལ་ཕྲ་མོའི་རིག་པ། ཤེས་རྟོགས་ཚན་རིག་བཅས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚན་རིག་དང་བཟོ་སྐྲུན་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་འཕེལ་རྒྱས་གསར་བ་ལ་སྐུལ་འདེད་བྱས་ཏེ། རིག་ཚན་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་ཞིབ་འཇུག་ཁྱབ་ཁོངས་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱ་བསྐྱེད།
1.རིག་ནུས་ཚོད་འཛིན་དང་ཆ་འཕྲིན་ཐག་གཅོད་ལག་རྩལ།
2.དྲ་རྒྱའི་ཚོད་འཛིན་ལག་རྩལ།
3.གློག་ཤུགས་གློག་རྡུལ་དང་འགུལ་སྐྱོད་ཚོད་འཛིན་གྱི་ལག་རྩལ།
4.རྩིས་འཁོར་གྱི་ཚད་ལེན་ཚོད་འཛིན་དང་དྲ་རྒྱའི་ལག་རྩལ།
5.ཐོག་ཁང་རིག་ནུས་ཅན་གྱི་ལག་རྩལ།
6.མ་ལག་ཆེན་པོའི་ཚོད་འཛིན་བྱེད་ཐབས་དང་བཀོལ་སྤྱོད།
7.རིག་ནུས་ཐབས་ཇུས་བྱ་ཐབས་དང་བེད་སྤྱོད།
8.བརྙན་རིས་རྩི་ཐབས་དང་འཕྲུལ་ཆས་མཐོང་ཚོར་དང་བཀོལ་སྤྱོད།
9.སྐད་བརྡ་ངོས་འཛིན་གྲུབ་པ་དང་བེད་སྤྱོད།
10.གོམས་གཤིས་ཀྱི་ལག་རྩལ།
11.ཕྱོགས་སྟོན་ཚོད་འཛིན་མ་ལག
12.སྣེ་ཁྲིད་དང་ཚོད་འཛིན། འདྲ་བཟོ།
རང་བྱུང་རྩོད་སྒྲུབ་རིག་པ་རགས་བཤད།
ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན།
གྲངས་ལུགས་སྡོམ་རྩིས་དང་སྐབས་བསྟུན་བརྒྱུད་རིམ།
རིག་ནུས་ཚོད་འཛིན།
རང་འགུལ་ཅན་རགས་བཤད།
ལུའུ་དབྱུག་ཚོད་འཛིན།
འཕུར་སྐྱོད་འཕྲུལ་ཆས་ཚོད་འཛིན།
མིས་བཟོས་རིག་ནུས་དང་དེའི་ཉེར་སྤྱོད།
དེང་རབས་རང་འགུལ་ཅན་གྱི་སྒྲིག་ཆས་ཚོད་འཛིན་ལག་རྩལ།
མཐོ་རིམ་དྲ་རྒྱའི་བཟོ་སྐྲུན།
མཉེན་ཆས་བཟོ་སྐྲུན།
རྒྱུད་ཁོངས་དབྱེ་འབྱེད་དང་ཞུགས་གྲངས་ཚོད་དཔག
འཕྲུལ་མིའི་རིག་པ།
དྲ་རྒྱའི་གཞི་གྲངས་མཛོད་རྒྱུད་ཁོངས་ཇུས་འགོད།
རྒྱུད་ཁོངས་ཇུས་འགོད།
ཉོག་འཛིང་རྒྱུད་ཁོངས།
འགུལ་སྐྱོད་ཚོད་འཛིན་རྒྱུད་ཁོངས།
ཚོད་འཛིན་རྒྱུད་ཁོངས་འདྲ་བཟོ་དང་དཔེ་དབྱིབས་སྒྲིག་གཅོད།
DSPཚོད་འཛིན་ཆས་དང་དེའི་ཉེར་སྤྱོད་ཆས།
དེང་རབས་ཨང་ཀིའི་བརྡ་རྟགས་སྒྲིག་གཅོད།
དེང་རབས་ཀྱི་ཚད་ལེན་ཚོད་འཛིན་སྦུ་གུའི་རྒྱུད་ཁོངས།
ལོའུ་ཡུས་རིག་ནུས་ཅན་གྱི་ལག་རྩལ།
དེང་རབས་ཨར་ལས་ཀྱི་གློག་རྡུལ་བཟོ་སྐྲུན་ཇུས་འགོད།
ཚོར་བརྒྱུད་འཕྲུལ་ཆས་གསར་པ་དང་བེད་སྤྱོད།
རྟོག་བཟོས་དཔྱད་ཆས་ཇུས་འགོད་ལག་རྩལ།
རིག་ནུས་འགྲིམ་འགྲུལ་ལག་རྩལ།
རྒྱུད་རིམ་བཟོ་སྐྲུན།
དངོས་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ།
ཨང་ཀིའི་བརྙན་རིས་སྒྲིག་གཅོད་དང་འཕྲུལ་འཁོར་མཐོང་འཛིན།
མ་དཔེ་ངོས་འཛིན།
ཚོད་འཛིན་རྒྱུད་ཁོངས་སྐྱོན་གྱི་བརྟག་དཔྱད་ལག་རྩལ།
DSPདང་དེའི་ཚོད་འཛིན་ཁྲོད་ཀྱི་ཉེར་སྤྱོད།
རླངས་འཁོར་གློག་རྡུལ་ཚོད་འཛིན་ལག་རྩལ་
སྔོན་དཔག་ཚོད་འཛིན།
རིག་ལྡན་ལེགས་སྒྱུར་རིགས་པ་དང་རྩི་ཐབས།
H200ཚོད་འཛིན་གཞུང་ལུགས།
ཆགས་ཚུལ་འགྱུར་བའི་ཚོད་འཛིན།
བསྡུ་འགྲེམ་ཚོད་འཛིན་རྒྱུད་ཁོངས།
དྲ་བ་ཅན་ཚོད་འཛིན་དང་འདྲ་བཟོ།
འཕུར་སྐྱོད་འཕྲུལ་ཆས་དང་སྣེ་ཁྲིད།
རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་འདིའི་དངོས་གཞིའི་ཚན་ཁག་གི་དུས་རིམ་དུ་རང་འགུལ་ཅན་ཟེར་ལ། ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་དུས་མཚམས་སུ་ཚོད་འཛིན་ཚན་རིག་ཅེས་བརྗོད་ཀྱིན་ཡོད། རིག་ཚན་དེའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་རིམ་པ་གཉིས་པའི་རིག་ཚན་བདུན་དང་ཆེད་ལས་རིག་ཚན་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི། “རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ཚོད་འཛིན་འདུ་འགོད”དང“ཞིབ་དཔྱད་ལག་རྩལ་དང་རང་འགུལ་སྒྲིག་ཆས” “བརྒྱུད་རིམ་སྒྲིག་ཆས” “དཔེ་དབྱིབས་དབྱེ་འབྱེད་དང་རིག་ནུས་མ་ལག” “ཕྱོགས་སྟོན་དང་སྣེ་ཁྲིད་དང་ཚོད་འཛིན” “ཁེ་ལས་ཆ་འཕྲིན་ཅན་མ་ལག་དང་འདུ་འགོད” “སྐྱེ་དངོས་ཆ་འཕྲིན་རིག་པ” “ཚོད་འཛིན་འདུ་འགོད”བཅས་རེད། རིམ་པ་གཉིས་པ་ཁག་གི་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་གི་ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་དང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་གཤམ་གསལ་ལྟར།
“ཞིབ་དཔྱད་ལག་རྩལ་དང་རང་འགུལ་ཅན་གྱི་སྒྲིག་ཆས”ནི་ཚོད་འཛིན་བྱ་ཡུལ་གྱི་ཆ་འཕྲིན་ལེན་པ་དང་བརྗེ་བ། བརྒྱུད་སྤྲོད། ཐག་གཅོད་བཅས་ཀྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་བྱ་ཐབས། ལག་རྩལ་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་རིག་ཚན་ཞིག་ཡིན། དེའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ནི་དེང་རབས་དངོས་ལུགས་དང་ཚོད་འཛིན་གཞུང་ལུགས། གློག་རྡུལ་རིག་པ། རྩིས་འཁོར་ཚན་རིག ཚད་འཇལ་ཚན་རིག་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། སྔོན་ཐོན་གྱི་ཚོར་སྣང་དང་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་གྱི་ལག་རྩལ། ལག་བསྟར་ལས་ཁུངས་དང་རང་འགུལ་ཅན་གྱི་སྒྲིག་ཆས་གསར་པ། རིག་ནུས་བརྟག་དཔྱད་ཡོ་ཆས་དང་ཚོད་འཛིན་ཡོ་ཆས། ཚད་ལེན་ཚོད་འཛིན་མ་ལག་འདུས་གྲུབ་དང་དྲ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། ཚད་ལེན་ཚོད་འཛིན་མ་ལག་ལ་སྐྱོན་ཡོད་མེད་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་དང་ནོར་འཁྲུལ་ཤོར་འཐུས་ཀྱི་ལག་རྩལ། ཞིབ་བཤེར་ལག་རྩལ་གྱི་ཞིབ་འཇུག ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་ཚད་ལེན་བྱ་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་མཚོན་པའི་ཞུགས་གྲངས་དེ་ལྟོས་ཟླའི་འབྲེལ་བ་ངེས་ཅན་ཞིག་ལ་གཞིགས་ནས་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་སླ་བའི་བརྡ་རྟགས་སུ་བསྒྱུར་དགོས་པ་མ་ཟད། རང་འགུལ་ཚོད་འཛིན་མ་ལག་མཁོ་འདོན་བྱ་དགོས། རང་འགུལ་ཅན་གྱི་སྒྲིག་ཆས་ནི་ཚོད་འཛིན་མ་ལག་ཁྲོད་ཀྱི་ཚོར་འདྲེན་འཕྲུལ་ཆས་དང་སྐྱེལ་སྒྱུར་ཆས། ཚོད་འཛིན་ཡོ་ཆས། ལག་བསྟར་ལས་ཁུངས་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། དེའི་ནང་དུ་ཁོ་ཚོའི་འདུས་གྲུབ་ཅན་དང་། རིག་ནུས་ཅན་གྱི་ལག་རྩལ། རྟོན་རུང་རང་བཞིན་གྱི་ལག་རྩལ་བཅས་འདུས། རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་འདིས་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་ལག་རྩལ་དང་རང་འགུལ་ཅན་གྱི་སྒྲིག་ཆས་སྣ་ཚོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་གསར་སྤེལ། ཇུས་འགོད་སོགས་བྱེད་པའི་མཐོ་རིམ་ཆེད་ལས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱ་དགོས།
ཆེད་ལས་འདིས་གཙོ་བོ་བཟོ་ལས་ཀྱི་རང་འགུལ་ཚོད་འཛིན་སྒྲིག་ཆས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ། རྒྱུད་ཁོངས་ཁུངས་ལྡན་རང་བཞིན་གྱི་དཔྱད་དཔོག་དང་ཇུས་འགོད། ཚོད་འཛིན་མ་ལག་གི་རང་འགུལ་རྒྱུགས་ལེན་བྱེད་ཐབས། གཞི་གྲངས་ཆ་འཕྲིན་འཚོལ་བསྡུ་དང་བརྒྱུད་འདྲེན། ཐག་གཅོད། བསྒྱུར་བཀོད། བབ་མཚུངས་ཀྱི་སྒྲིག་ཆས། ཚོར་འདྲེན་ཡོ་ཆས་གསར་པ་དང་བཟོ་ལྟའི་ཡོ་བྱད། ཚོར་འདྲེན་འཕྲུལ་ཆས་གསར་པའི་གཞི་གྲངས་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་བེད་སྤྱོད། འགུལ་རྣམ་མ་ལག་ལ་སྐྱོན་ཤོར་བའི་བརྟག་དཔྱད་ལག་རྩལ། བཟོ་ལས་ལས་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་མ་སྐུད་ལག་རྩལ། མྱུར་བགྲོད་ཁེ་ལས་ཀྱི་དྲ་རྒྱའི་གྲུབ་ཚུལ་དང་དེ་བཞིན་བདེ་འཇགས་ལག་རྩལ། ཤུགས་ཚད་ཆེ་བའི་གློག་རྡུལ་ལྷུ་ཆས་གསར་པ་དང་བེད་སྤྱོད། ནང་འཇུག་རྣམ་པའི་མ་ལག་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་བཅས་བྱེད་དགོས།
རྙོག་འཛིང་ཆེ་རུ་འགྲོ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཆེད་ཆགས་པའི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་དམིགས་ཏེ་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རིགས་ཁག་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། ཚོད་འཛིན། དོ་དམ་བཅས་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་བཟོ་སྐྲུན་ལག་རྩལ་གྱི་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་ཅིག་རེད། མ་ལག་ཚང་བའི་བཟོ་སྐྲུན་ནི་བཟོ་ལས་དང་ཞིང་ལས། འགྲིམ་འགྲུལ། དམག་དོན། ཐོན་ཁུངས་བཅས་ཡི་ཁོར་ཡུག་དང་དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་གི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་མ་ལག་སྣ་ཚོགས་ནི་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཡིན། མ་ལག་ཚན་རིག་དང་ཚོད་འཛིན་ཚན་རིག ཆ་འཕྲིན་ཚན་རིག ཉེར་སྤྱོད་རྩིས་རིག་བཅས་ནི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་དང་། རྩིས་འཁོར་གྱི་ལག་རྩལ་ནི་གཞི་རྩའི་ལག་ཆ། གྲངས་ཚད་གཏན་ཁེལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་དང་ངོ་བོ་གཏན་ཁེལ་དང་གྲངས་ཚད་གཏན་ཁེལ་བྱ་རྒྱུ་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་བའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་སྤྱད་དེ་སྤྱིར་བཏང་གི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་མ་ལག་དབྱེ་ཞིབ་དང་། ཇུས་འགོད། ཚོད་འཛིན། དོ་དམ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིབ་འཇུག་དང་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས། རྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་བེད་སྤྱོད། མ་ལག་དབྱེ་ཞིབ་དང་ཇུས་འགོད། མ་ལག་ལྡན་པའི་སྔོན་དཔག ཇུས་ཐག་གཅོད་པ། འདྲ་བཟོ་བྱེད་པ། ནུས་པ་དཔྱད་དཔོག་བྱེད་པ། དྲ་རྒྱའི་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་དང་མེ་སྐྱོན་ཚོད་འཛིན། སྐྱོན་འདོན་ཞུ་གཏུག་མ་ལག་ལག་རྩལ། མ་ལག་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་ཆ་འཕྲིན་ཐག་གཅོད། ཚོད་འཛིན། ཉེར་སྤྱོད་བཅས་ཀྱི་ལག་རྩལ་འདུས།
རང་འགུལ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ལག་རྩལ་མཐོ་གྲས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་ལ། དེང་སྐབས་རང་རྒྱལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་གོང་དུ་འཕེལ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ལས་རིགས་ཁག་གི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་ལག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་འདི་ཉིད་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད། དེར་བརྟེན་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་འདི་ཉིད་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་འདིའི་རིམ་གྲས་མཐོ་བའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཅན་གྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྔར་ལས་མང་ཞིང་ལེགས་པར་གསོ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་དགོས་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན།
“ཚོད་འཛིན་ཚན་རིག་དང་བཟོ་སྐྲུན”རིམ་པ་དང་པོའི་རིག་ཚན་འོག་ཆིང་ཧྭ་སློབ་ཆེན་གྱིས་རང་བརྟེན་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པའི་རིམ་པ་གཉིས་པའི་རིག་ཚན་ཞིག་ཡིན་ལ། ཁེ་ལས་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་ཅན་གྱི་མ་ལག་དང་བཟོ་སྐྲུན་ཆེད་ལས་ཁ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བཟོ་ལས་སྤྱི་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གཞི་རྟེན་ཏེ་ཁེ་ལས་དམིགས་སར་བྱས་ནས་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་ཞིབ་འཇུག་དང་བེད་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུ་ནི་དེའི་དོ་དམ་བྱེད་སྟངས་དང་། གཉེར་སྐྱོང་བྱ་ཐབས། ཐོན་རྫས་ཇུས་འགོད་བྱ་ཐབས། ཐོན་སྐྱེད་དང་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་སྟངས་སྒྱུར་བཀོད་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་རྩལ། བྱ་ཐབས་བཅས་རེད། དེར་བརྟེན། རང་གི་ཆེད་ལས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ནི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཚོད་འཛིན་དང་རྩིས་འཁོར། དོ་དམ། འཕྲུལ་ཆས་སོགས་རིག་ཚན་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་བྱུང་བའི་སྣོལ་མའི་རིག་ཚན་ཡིན།
སྐྱེ་དངོས་ཆ་འཕྲིན་རིག་པ་ནི་ཚེ་སྲོག་ཚན་རིག་གི་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་དུ་རྩིས་འཁོར་ལག་ཆ་བྱས་ཏེ་སྐྱེ་དངོས་ཆ་འཕྲིན་ལ་གསོག་ཉར་དང་། དབྱེ་ཞིབ་བཅས་བྱེད་པའི་ཚན་རིག་ཅིག་ཡིན་ལ། དེ་ནི་དེང་སྐབས་ཚེ་སྲོག་ཚན་རིག་དང་རང་བྱུང་ཚན་རིག་གི་གལ་ཆེའི་མདུན་སའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་དུས་མཚུངས་དུས་རབས21པའི་རང་བྱུང་ཚན་རིག་གི་ལྟེ་བའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན། དེའི་ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱུ་གྲུབ་རིག་པ་ཆོགས་ཀྱི་མཚོན་གྱིན་ཡོད།