ཉེས་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཉེར་བཞི་པའི་ཚན་པ་དང་པོའི་ནང་གཏན་འབེབས་བྱས་དོན། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པ་ནི“བྱས་ཉེས་གསོག་སྐབས་རང་འགུལ་གྱིས་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའམ་རང་འགུལ་གྱིས་བྱས་ཉེས་གསོག་འབྲས་བཀག་འགོག་ནུས་ལྡན་བྱས་པའི་རིགས་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པར་བརྩི” བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པར་གནས་ཚུལ་རིགས་གཉིས་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་བྱས་ཉེས་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་དུས་རིམ་མམ་ཡང་ན་ལག་ལེན་བསྟར་བའི་བྱ་སྤྱོད་ད་དུང་མཇུག་འགྲིལ་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་འོག་རང་འགུལ་གྱིས་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པ་དང་། གཉིས་ནི་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་བྱེད་མཚམས་ཆད་པའི་གནས་ཚུལ་འོག་རང་འགུལ་ངང་ཉེས་གསོག་གི་ངན་འབྲས་ཐོན་རྒྱུ་བཀག་འགོག་ནུས་ལྡན་བྱས་པ་གཉིས་ཡོད།
ཤེས་བཞིན་དུ་བྱས་ཉེས་བསགས་པར་གྲུབ་མེད་པའི་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པ་ཞེས་པ་ནི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་བྱས་ཉེས་གསོག་འགོ་ཚུགས་ཀྱང་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་ཟེར། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་རྣམ་པ་དང་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་བྱ་སྤྱོད་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་བྱ་སྤྱོད་མ་སྤེལ་ན་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་རྣམ་པ་ཡོང་མི་སྲིད། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ནི་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་འཇོག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཐག་གཅོད་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞིག་རེད། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་འཇོག་པའི་རྣམ་པ་དང་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་འཇོག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་སྟེ། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ཉིད་ནི་བྱས་ཉེས་སུ་མི་བརྩི་བར་ཉེས་ཁྲིམས་ཀྱིས་སྐུལ་མ་གཏོང་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཡིན་པ་དང་། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་རྣམ་པ་ནི་བྱས་ཉེས་བསགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པས་ཉེས་འགན་འཁུར་དགོས། ཚིག་གཞན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཚམས་མ་བཞག་གོང་གི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ནི་ཉེས་གསོག་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་ཉེས་དོན་འགན་འཁྲི་འཁུར་དགོས་པའི་དོན་དངོས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་ཞིག་ཡིན། བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཚམས་འཇོག་པ་ནི་མ་གཞི་ནས་ཉེས་ཁྲིམས་ཀྱིས་སྐུལ་མ་གཏོང་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པས་ཉེས་ཆད་རྩ་ཡང་ངམ་ཉེས་ཆད་བཅའ་ཡང་དུ་གཏོང་དགོས་པའི་གཞི་འཛིན་ས་ཞིག་ཡིན།
(གཅིག)བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱི་རང་སྣང་ཐོག་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་འཇོག་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོད་པ་དང་། བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དུ་མུ་མཐུད་ནས་བྱས་ཉེས་བསགས་ཐུབ་པ་དང་ངན་འབྲས་ཐོན་ཐུབ་པའི་གནས་ཚུལ་འོག་རང་འགུལ་ངང་མུ་མཐུད་ནས་བྱས་ཉེས་མི་གསོག་པའམ་ཡང་ན་བྱས་ཉེས་བསགས་འབྲས་ལ་མི་ལྟ་བའི་གདམ་ག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དང་པོ། བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱིས་མུ་མཐུད་ནས་བྱས་ཉེས་གསོག་པའམ་ཡང་ན་ཉེས་གསོག་གི་འབྲས་བུ་ཐོན་ཐུབ་པའི་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་བྱུང་བ་དང་། གཉིས། བར་མཚམས་འཇོག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ནི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་རང་འགུལ་ངང་གདམ་ག་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། གསུམ་པ། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་འཇོག་པའི་བསམ་དོན་དེ་ངེས་པར་དུ་ཆ་ཚང་བ་དང་། ཆ་རྐྱེན་མེད་པ། མཐར་ཕྱིན་པ་བཅས་ཡིན་དགོས་པ་ལས། ཆ་ཤས་དང་། ཆ་རྐྱེན་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་གནས་སྐབས་ཙམ་མིན་དགོས། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་རང་ངོས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་ལ་ལ་ནི་ཉེས་ཆད་ཕོག་པར་སྐྲག་སྣང་བྱེད་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་མི་གཞན་གྱིས་ཁ་ཏ་བསླབ་བྱ་བྱས་པར་བརྟེན་ནས་དེ་སྔའི་ཉེས་གསོག་གི་བསམ་བློར་འགྱུར་ལྡོག་བཏང་བ། ལ་ལ་ནི་གཞུང་སེམས་ཤེས་པ་དང་། ཕྱི་ཚུལ་ནས་འགྱོད་བཤགས་བྱས་ཏེ་རང་གི་ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་བསམ་བློར་འགྱུར་བ་བཏང་བ་རེད། ལ་ལ་ཞིག་གིས་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ལ་སྙིང་རྗེ་བཅངས་ནས་ཉེས་གསོག་གི་མཇུག་འབྲས་ཐོན་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་འཇོག་པའི་རང་ངོས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པ་གྲུབ་པར་ཤུགས་རྐྱེན་མི་ཐེབས།
(གཉིས)བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་ཕྱི་ཡུལ་ཐད་ནས་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ། དང་པོ། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ནི་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། བྱས་ཉེས་གསོག་བཞིན་པའི་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་ཆད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན། གཉིས་པ། བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཚམས་འཇོག་པའི་རྣམ་པ་སྤྱད་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཆོག་ལ། བྱ་སྤྱོད་མི་སྤེལ་བའི་རྣམ་པ་སྤྱད་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཀྱང་ཆོག གསུམ་པ། བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ནི་བྱས་ཉེས་མི་ཐོན་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་མཇུག་འབྲས་དེ་ནི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་རང་སྣང་ཐོག་ནས་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པ་དང་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ངན་འབྲས་ཤིག་ཡིན།
(གསུམ)བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པ་དེ་ངེས་པར་དུ་བྱས་ཉེས་གསོག་སྐབས་ཡིན་དགོས་པ་ལས། བྱས་ཉེས་གསོག་པའི་གོ་རིམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་ཡིན་མི་རུང་། འདིར་བཤད་པའི་བྱས་ཉེས་གསོག་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་དུ་བྱས་ཉེས་གསོག་གྲབས་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་། བྱས་ཉེས་བསགས་པའི་བརྒྱུད་རིམ། བྱས་ཉེས་བསགས་པའི་མཇུག་འབྲས་བཅས་འབྱུང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཚུད་ཡོད།
(བཞི)བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པ་དེ་ངེས་པར་དུ་ཉེས་གསོག་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཚམས་བཞག་པའམ་ཡང་ན་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་གནོད་འཚེའི་ངན་འབྲས་ལས་གཡོལ་ཐབས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས།
(གཅིག)དེ་བྱུང་བའི་ཡུལ་དུས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་གཞིགས་ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་མཚམས་འཇོག་པ་དང་། ལག་བསྟར་མ་བྱས་པར་མཚམས་བཞག་པ། ལག་ལེན་བསྟར་མཚམས་བཞག་པ་བཅས་སུ་དབྱེ་ཆོག
1.གྲ་སྒྲིག་བྱེད་མཚམས་འཇོག་པ།
གྲ་སྒྲིག་དུས་རིམ་གྱི་བར་མཚམས་འཇོག་པ་དཔེར་ན། མི་གསོད་ཆེད་གྲི་ཉོས་རྗེས་བར་མཚམས་འཇོག་པ་ལྟ་བུ།
2. ལག་བསྟར་མ་བྱས་པར་མཚམས་བཞག་པ།
བྱ་སྤྱོད་དེ་ད་དུང་ལག་བསྟར་བྱེད་མེད་པར་མཚམས་འཇོག་པ་དཔེར་ན། བཙན་གཡེམ་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་གྱིས་གོ་སྐོན་བློ་འགུགས་བྱས་པར་བརྟེན་ནས་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པ་ལྟ་བུ།
3.ལག་བསྟར་བྱེད་མཚམས་འཇོག་པ།
ཉེས་གསོག་སྤྱོད་ངན་སྤེལ་མཚམས་བཞག་པར་ཟེར། དཔེར་ན་དུག་བཏབ་ནས་མི་བསད་པ་སོགས་ལྟ་བུ།
(གཉིས)བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱིས་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་གསོག་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཚམས་འཇོག་མིན་ལ་གཞིགས་ནས་སྒྱིད་ལུག་གིས་བར་མཚམས་འཇོག་པའམ་བར་མཚམས་འཇོག་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཆོག
1.དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་བར་མཚམས་འཇོག་པ།
དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་བར་མཚམས་འཇོག་པ་ཞེས་པ་ནི་རང་འགུལ་གྱིས་བྱས་ཉེས་གསོག་མཚམས་བཞག་པར་ཟེར།
2.དགེ་མཚན་མེད་པའི་སྒོ་ནས་བར་མཚམས་འཇོག་པ།
ཧུར་བརྩོན་གྱིས་བར་མཚམས་འཇོག་པ་ཞེས་པ་ནི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་མཚམས་བཞག་ཟིན་རུང་ད་དུང་བྱུང་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་འོགཕན་ནུས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་མཇུག་འབྲས་བྱུང་བར་བཀག་འགོག་བྱེད་པར་ཟེར།