དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་དང་རྩོམ་པ་པོའི་རྩོམ་རིག་བར་གྱི་འབྲེལ་བ།སྔ་མའི་པར་གཞི་དེ བསེ་ཆང་རྡོ་རིན། ནས 2018-09-03 10:29ལ་འགྲུབ།
གོང་ནས་ངག་རྩོམ་དང་ཡིག་རྩོམ་གྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ཡིས་དེ་གཉིས་གཏན་དུ་ཁ་བཀར་ནས་དགྲ་ཟླ་ལངས་ཏེ་རང་གནས་སུ་འབྲེལ་མེད་ཁེར་རྐྱང་དུ་བསྡད་ཡོད་ཅེས་པ་མིན་པར། འཇིག་རྟེན་སྟེང་གི་བྱ་དངོས་ཡོད་ཚད་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་དང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཇི་བཞིན་གྲལ་རིམ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྩོམ་རིག་ཁ་བཀར་བ་དང་ཁ་གཏད་དུ་གྱུར་པ་ནི་དངོས་གནས་ཀྱི་དོན་ཞིག་ཡིན་ནའང་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་དང་ཕན་ཚུན་ཤན་ཤུགས་ཐེབས་ཀྱིན་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ནི་ཁོ་གཉིས་སྤྱི་ཚོགས་གཅིག་གི་ནང་དུ་གནས་པ་དང་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་ལྡོག་ཐབས་མེད་པར་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་དང་ཕན་ཚུན་སིམ་འཛུལ་བྱུང་བའི་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ལ། རྩོམ་རིག་སྣ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཆེས་སྔ་མོར་བྱུང་སའི་འབྱུང་ཁུངས་སྟེང་ནས་བཤད་ན་ཡང་གཅིག་དངོས་གནས་ཏེ་དྲང་བདེན་སྒོས་མངོན་པ་དང་ཡང་ན་གཡོ་བཅོས་ཀྱིས་མངོན་པ་གང་ཡིན་ཀྱང་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་མི་རིགས་གཅིག་གི་ཐུན་མོང་གི་སྐད་ཆ་ཡིན་པ་རེད། དེར་བརྟེན། དེ་གཉིས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ནི་ལྡོག་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། ནམ་རྒྱུན་དུ་ཧ་ཅང་དམ་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། གཞན་ཞིག་གི་སྟེང་ནས་བཤད་ནའང་དཔེར་ན་སྤྱི་ཚོགས་གཅིག་གི་ནང་དུ་མི་མཐུན་པའི་གྲལ་རིམ་གྱི་འདུ་ཤེས་བར་དང་གྲལ་རིམ་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཞེན་ཆགས་བར་དུའང་ཕན་ཚུན་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱིན་ཡོད་དེ། སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བའི་དབང་བསྒྱུར་གྲལ་རིམ་གྱི་འདུས་ཤེས་ཀྱིས་གཉའ་གནོན་མྱོང་མཁན་མི་དམངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་གཏིང་ཟབ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། གཉའ་གནོན་མྱོང་མཁན་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་པས་ཀྱང་མཐོ་རིམ་དབང་བསྒྱུར་གྲལ་རིམ་དང་ཡང་ན་ངལ་རྩོལ་མཁན་མིན་པའི་གྲལ་རིམ་གྱི་མི་རྣམས་ལ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཤུགས་རྐྱེན་གཏོང་བཞིན་ཡོད། དེ་བས་རྩོམ་རིག་སྣ་གཉིས་ཀར་ཡང་ངེས་པར་དུ་ཕན་ཚུན་སིམ་འཛུལ་བྱེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་འདི་གྲུབ་ལ་མིའི་རིགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཅུང་སྔ་བའི་ཆེད་ལས་རྩོམ་པ་པོའི་རྩོམ་རིག་དང་སྐབས་དེ་དང་ཡང་ན་དེའི་སྔོན་གྱི་ངག་ཐོག་རྩོམ་རིག་གི་འབྲེལ་བ་ནི་དེ་ལས་ཀྱང་དམ་པོ་ཡོད་པ་བོད་རིགས་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལས་གསལ་བ་མ་ཟད། རྒྱ་དང་ཕྱི་གླིང་བའི་རྩོམ་རིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་ཀྱང་བདེན་དཔང་བྱེད་ནུས་ཏེ། དཔེར་མཚོན་ནས་བཤད་ན་རང་རྒྱལ་གྱི་གནའ་བོའི་སྙན་ངག་པ་ཆེན་པོ་ཆིའུ་ཡོན་གྱི་《ཅིའུ་ཀི》﹙《九歌》﹚ནང་གི་རྒྱུ་ཆ་གཙོ་བོ་གནའ་བོའི་མཛེས་ཉམས་ལྡནཔ་འི་ལྷ་སྒྲུང་དང་ངག་རྒྱུན་ཡིན་ལ། ཞི་ལའི་གནའ་རབས་ཀྱི་སྐྱོ་བའི་ཟློས་གར་རྩོམ་མཁན་གསུམ་སྟེ། ཨེ་སི་ཨི་ལི་སི་དང་། སོ་ཧྥུན་ཁི་ལེ་སི། ཡི་ལེ་པོ་ཏེ་བཅས་ཀྱི་ཟློས་གར་རྩོམ་རིག་དང་དགོད་བྲོ་བའི་ཟློས་གར་གྱི་སྲོལ་བཏོད་མཁན་ཨ་ལེ་སི་ཐོ་ཧྥན་གྱི་ཟློས་གར་རྩོམ་རིག་བཅས་ཚང་མ་དང་ཞི་ལའི་ལྷ་སྒྲུང་བར་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་ཡོད་ལ་དབྱིན་གོའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ཟློས་གཞུང་རྩོམ་མཁན་ཧྲ་ཧྲི་པེའུ་ཡའི་《ཧན་མིན་ལེ་ཐི》དང་ཏེ་གོའི་སྙན་ངག་པ་ཆེན་པོ་ཀ་ཏེའི《ཧྥུའུ་ཧྲི་ཏི》སོགས་ཀྱང་དམངས་ཁྲོད་ངག་རྩོམ་གཞིར་བཟུང་ནས་བརྩམས་པོའི། །
ཡིག་ཐོག་གི་རྩོམ་རིག་གིས་ཀྱང་ངག་ཐོག་རྩོམ་རིག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཟབ་མོ་ཐེབས་བཞིན་ཡོད་དེ། ནང་དོན་ཐད་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་པ་མཚོན་པ་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཐད་མི་དམངས་ཀྱི་བརྩེ་དུང་མཚོན་པའི་ཕུལ་བྱུང་གི་རྩོམ་རིགས་ཁག་ཡིག་ཐོག་དངོས་ནས་དར་ཁྱབ་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཟད། ངལ་རྩོལ་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་རིམ་བཞིན་ངག་ཐོག་ནས་དར་དེ། ཁོ་ཚོས་ཡང་བསྐྱར་ངག་ཐོག་རྩོམ་རིག་བརྩམ་བྱའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཚད་འཛིན་སར་གྱུར་བ་དང་ངག་ཐོག་རྩོམ་རིག་དེ་སྔར་ལས་ནང་དོན་དང་། རྣམ་པ། སྒྱུ་རྩལ་བཅས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཚད་མཐོན་པོའི་གནས་སུ་བསྙེག་པར་རམ་འདེགས་དང་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
རང་རེའི་བོད་ལ་མཚོན་ན་ངག་ཐོག་རྩོམ་རིག་དང་ཡིག་ཐོག་རྩོམ་རིག་ལ་གནའ་ནས་ད་བར་རང་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་གོ་གནས་ཡོད་དེ། ངག་ཐོག་རྩོམ་རིག་གིས་བོད་མི་རིགས་རང་གི་འབྱུང་ཁུངས་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་འདྲིས། ཆོས་ལུགས་དད་མོས་སོགས་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བསམ་བློའི་འཇིག་རྟེན་མཚོན་པས་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་པའི་རྨང་གཞི་ཡིན་ལ། དམངས་ཁྲོད་ངག་རྩོམ་གྱི་ཞིང་སའི་སྣུམ་པའི་བཅུད་དང་ལེགས་པའི་ས་བོན་ལས་འཁྲུངས་པའི་ཡིག་རྩོམ་ཡི་འཕྲོག་མེ་ཏོག་གིས་བོད་ཀྱི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་བརྒྱུད་རིམ་ནང་བྱུང་བའི་ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་དོན་ཆེན་དང་གནམ་ས་འགུལ་བའི་འཕོ་འགྱུར། བརྩོན་ལྡན་མཁས་པ་དག་གི་རྣམ་དཔྱོད་རིག་པའི་རྩལ་དང་གྲངས་མེད་མྱོང་བའི་དཀའ་བ། ལྷག་པར་དུ་གཞན་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་སྙིང་བཅུད་བླངས་ཏེ་བོད་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཕུལ་བྱུང་གི་རྩོམ་རིག་དང་ཚད་མཐོན་པོར་སླེབས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱིས་སླར་ངག་ཐོག་རྩོམ་རིག་ལ་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མཚོན་པར་བརྟེན། དེ་གཉིས་ནི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ཆེན་པོ་སྲིད་པའི་སྙན་གྲགས་ཀྱི་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བའི་གསེར་གྱི་གཤོག་ཟུང་ལྡར་གཅིག་ཀྱང་མེད་མི་རུང་ངོ་། །
སྤྱིར་ངག་ཐོག་གི་རྩོམ་རིག་དང་ཡིག་ཐོག་གི་རྩོམ་རིག་གང་ཡིན་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དེ་རིག་གནས་གཞན་དང་འདྲ་བར་སྤྱི་ཚོགས་ཆབ་སྲིད་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་རང་གནས་ཁེར་རྐྱང་གིས་འདུག་ཐབས་མེད་པར་ངེས་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཤིག་ལ་རགས་ལས་ཡོད་པར་བསམ་སྟེ། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཆབ་སྲིད་སྟོབས་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རིག་གནས་དར་བ་དང་གླང་དར་མས་བསྟན་པ་བསྣུབས་པ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ཀྱང་བར་ཆད་པ། དེ་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ལྷག་གི་རྗེས་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་དུས་དང་པོ་བསམ་ཡས་རྒྱལ་བོ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་ཡབ་སྲས་དང་གུ་གེ་རྒྱལ་བོ་ཡེ་ཤེས་འོད་སོགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྟོབས་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རིག་གནས་སླར་གསོ་བྱུང་བ་། བཅིངས་འགྲོལ་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ངོ་བཅུའི་དུས་གཟིར་ནང་མི་བཞི་ཤོག་ཁག་གི་ཆབ་སྲིད་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་གཙུག་ལག་རྩ་གཏོར་བཏང་ནའང་ཏང་གི་ཡང་དག་པའི་ཆབ་སྲིད་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དབྱར་གྱི་མཚོ་མོ་རྒྱས་པ་བཞིན་དུ་དར་རྒྱས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད།
འདིའི་ནང་དུ་དམངས་ཁྲོད་ངག་ཐོག་རྩོམ་རིག་ལྷག་པར་དུ་མགུར་དང་གཞས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཀྱིས་ཡར་འཕེལ་བྱུང་བར་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཆབ་སྲིད་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་ཆགས་རྐྱེན་ཐེབས་དུས་ཀྱང་གཞན་པ་དང་མི་འདྲ་བར་མི་དམངས་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་ལས་མི་རྗེད་པར་སྲོག་བརྟན་པོ་ཙམ་ཡོད་པར་སྣང་། དེ་ནི་མགུར་དང་གཞས་མང་ཆེ་བ་ནི་ངག་རྒྱུན་ཡིན་པས་ཡིག་ཐོག་རྩོམ་རིག་ལྟར་མཐོང་རྒྱུ་དང་འཛིན་ས་མེད་ལ་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་པའི་དགའ་སྐྱོ་མཚོན་བྱེད་དང་དཔོན་ངན་དང་དགྲ་བོར་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པའི་མཚོན་ཆ་རྣོ་ངར་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པས་སོ། ། དེར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱས་ཐོག་གོ་གནས་ཀྱང་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་བཟུང་ཡོད་པ་དེ་ཚངས་དབྱངས་རྒྱུ་མཚོའི་མགུར་དང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་གླུ་གཞས་ལས་མཐོང་ཐུབ་པ་སོགས་མང་པོ་ཡོད་དོ། །